جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

ناهنجاریهای قابل درمان با ارتودنسی | علائم و عوارض + راهکارهای درمان

محتوای جدول

 چکیده مطلب

ناهنجاری های دهان ، دندان و فک چه مشکلاتی برای ما ایجاد می کنند؟
چه نوع ناهنجاری هایی به کمک ارتودنسی درمان می شوند؟
تاثیرارتودنسی بر این درمان ها چیست؟
ناهنجاری های دهان و دندان چه علل و علائمی دارند؟
به نظر شما اگر این ناهنجاری ها درمان نشوند چه عوارضی به همراه دارند؟
در این مقاله ما قصد داریم تا شما را با انواع ناهنجاری های دهان و دندان و تاثیر ارتودنسی بر درمان آن ها آشنا کنیم . همچنین شما می توانید علل بروز آن ها را بشناسید و اقدامات موثری در زمان مناسبی برای مشکلات خود داشته باشید.

ناهنجاری های دهان و دندان چیست؟

قرار نداشتن دندان ها در موقعیتی مناسب، اندازه نادرست دندان ها و رشد نامناسب هرکدام از فکین می توانند جزئی از ناهنجاری های دهان و دندانی باشند. همچنین برخی از ناهنجاری های دهان و دندان ریشه ارثی ندارد و به دلیل ضربه، آسیب، عدم مراقیت و رعایت بهداشت میباشد. ناهنجاری های دهان و دندانی می توانند مشکلات بسیاری را برای بیمار ایجاد کنند.
در ادامه مقاله شما را با انواع این ناهنجاری ها آشنا می نماییم

انواع ناهنجاری های دهان و دندان قابل درمان با ارتودنسی

انواع ناهنجاری های دهان و دندان

یکی از موارد مهم برای بررسی سلامت هر شخص، سلامت دهان و دندان است. بسیاری از افراد دارای انواع متفاوتی از ناهنجاری های دهان و دندان می باشند. گاهی اوقات برخی از این مشکلات می توانند قابل چشم پوشی باشند، اما در برخی از مواقع نیز عدم درمان آن موجب بروز مشکلات بسیار جدی تری خواهد شد. تنها راه برای تشخیص این مورد، مراجعه به متخصص ارتودنسی https://www.instagram.com/drhosseini.orthoمیباشد زیرا افراد یا پزشکان بدون تخصص نمی توانند در این خصوص تصمیم گیری درستی داشته باشند.
درادامه به شرح این ناهنجاری های می پردازیم:

اوربایت(overbite)

افرادی که مبتلا به این ناهنجاری می باشند، دندان های فک بالا روی دندان های فک پایین قرار دارد به عبارت دیگر هماهنگی و همپوشانی در فکین قرار ندارد. که اغلب به دلیل ژنتیک میباشد.

اورجت(overjet)

در این نوع ناهنجاری، دندان های جلویی به سمت خارج از دهان رشد می کنند. به طورمعمول اورجت به دلیل مشکلات اسکلتی در فک (رشد زیاد فک بالا یا کمبود رشد فک پایین یا ترکیبی ازهردو مورد) میباشد.

اپن بایت(open bite)

در این ناهنجاری، دندان های فک بالا به گونه ای بر روی فک پایین قرار می گیرند که بین دندان های جلویی فاصله ای به وجود می آید و در این شرایط دندان های جلویی نمی توانند به درستی بر روی هم منطبق شوند. این ناهنجاری به دلیل مکیدن انگشتان، جلو بودن زبان به وجود می آید.

کراس بایت(cross bite)

افرادی که به این عارضه مبتلا می شوند، به حالت غیر طبیعی و نامناسب تعدادی از دندان های فک بالا پشت (داخل) دندان های فک پایین قرار گرفته اند. که این اختلال باعث بروز آسیب های جدی در ظاهر و عملکرد دندان میشود.

آندربایت(underbite)

در این ناهنجاری دندان های فک پایین جلوتر از دندان های جلویی فک بالا قرار گرفته است. که به آن مال آکلوژن کلاس سوم نیز میگویند. که از جمله دلیل آن فشار زیاد به دندان ها توسط زبان میباشد.

دیپ بایت(deep bite)

در این ناهنجاری دندان های فک پایین به درستی قابل رویت نمی باشند، زیرا دندان های فک بالا به میزان 2 تا 3 میلیمتر دندان های فک پایین را پوشانده اند. که در بعضی موارد باعث آسیب دندان ها میشود؛ این اختلال ممکن است با رشد نامناسب یا بیش ازحد دندان های قسمت جلو فک بالا باشد یا زمیته ارثی داشته باشد.

انحراف خط میدلاین

زمانی که خط مرکزی دندان های بالا و پایین به درستی روی هم منطبق نمی شوند، این نوع ناهنجاری ایجاد می شود که تاثیر زیادی در زیبایی دندان ها دارد.

غیبت دندانی(دندان نهفته)

اگر دندان در زمانی که باید رشد نکند و یا دندان دیگری مسیر رشد آن را مسدود نماید، در این شرایط غیبت دندانی ایجاد شده است.

چرخش دندانی

در این ناهنجاری تاج یک دندان به طرف دیگری رشد کرده و دندان ها در وضعیت درستی قرار نمی گیرند.

ازدحام بیش از حد دندان ها

در صورت وجود ازدحام بیش از حد دندان ها، فضای کافی برای قرار گرفتن درست دندان ها وجود نداشته و با توجه به فشاری که به دندان ها وارد می شود، دندان ها در شرایط نامرتبی قرار می گیرند و باعث بروز مشکلاتی میشود.

جلو زدگی فک

در جلوزدگی فک، دندان فرد به سمت بیرون از دهان رشد می کند، و فک دیگر عقبتر میماند در این شرایط فرد دچار ناهنجاری جلوزدگی فک می شود.

عقب زدگی فک

در عقب زدگی فک، بر خلاف جلوزدگی دندان های فرد به سمت داخل دهان رشد می کنند، و فرد دچار ناهنجاری عقب زدگی فک می شود.

انواع مال اکلوژن

به شرایطی که در آن سطح تماس دندان ها با یکدیگر در وضعیت متناسبی قرار نداشته باشند، مال اکلوژن گفته می شود. این وضعیت معمولا در شرایطی ارثی ایجاد می شود، اما علل هایی که درباره بروز انواع ناهنجاری های دهان و دندانی در ابتدای مقاله بیان شد نیز، می توانند دلیلی بر پیدایش مال اکلوژن ها باشند. به طور کلی ناهنجاری های دهان و دندان همان مال اکلوژن می باشند که برای دسته بندی های واضح تر این دو را جداگانه برای شما مورد بررسی قرار دادیم. مال اکلوژن ها در سه دسته بندی کلی قرار داده می شوند که عبارتند از:

مال اکلوژن کلاس 1

در این نوع از ناهنجاری دندان های فک بالا با دندان های فک پایین کمی همپوشانی دارند؛ این نوع ناهنجاری در روابط فک ها رایج ترین نوع است که با ارتودنسی رفع می شود.

مال اکلوژن کلاس2

افرادی که دچار اوربایت شدید می باشند، در واقع دچار مال اکلوژن کلاس 2 می باشند. این وضعیت در اصطلاح پزشکی نیز نام مختص به خود یعنی رتروگناتیسم را دارد. در این شرایط دندان های جلویی فک بالا بیشتر از حد معمول جلوتر از فک پایین قرار گرفته اند.

مال اکلوژن کلاس 3

افرادی که دچار آندربایت شدید می باشند در این دسته مال اکلوژن قرار می گیرند. در این شرایط فک پایین بیش از اندازه جلوتر قرار گرفته است.

علل بروز ناهنجاری های دهان و دندان

موارد بسیار متعددی می توانند سبب بروز ناهنجاری های دهان و دندانی شوند که در زیر به آن ها اشاره شده است:

• ژنتیک

یکی از اصلی ترین مواردی که دلیل پیدایش ناهنجاری های دهان و دندان است، ژنتیک می باشد. مصرف برخی از دارو های شیمیایی خاص در دوران بارداری می تواند دلیلی بر بروز مشکلاتی در دهان و دندان جنین شود.

• سانحه

مورد دیگری که می تواند منجر به بروز ناهنجاری های دهان و دندان شود، یک حادثه و اتفاق در دوران کودکی می باشد.

• افتادن زود هنگام دندان شیری

افتادن زود هنگام دندان های شیری نیز می تواند مشکلاتی را برای دهان و دندان ایجاد کند. اگر دندان های شیری زود تر از زمان خود از دست بروند، دندان های کناری به سمت جای خالی دندان حرکت کرده و سبب به هم ریختگی دندان ها می شوند.
استفاده بیش از حد از پستانک و یا شیشه شیر

• مکیدن انگشت

مکیدن انگشت و شیشه شیر و یا پستانک نباید تا بیش از چهار سالگی ادامه پیدا کنند، زیرا می توانند مشکلاتی را برای دهان و دندان ایجاد کنند.
• تنفس از دهان
برخی از کودکان عادت دارند تا از دهان تنفس کنند. این کار می تواند منجر به بروز ناهنجاری های دهان و دندان شود.

• فاصله بین دندان ها

به دلایل متعددی این امکان وجود دارد که بین دندان ها فاصله بیفتد. در این شرایط دندان ها تمایل به حرکت به سمت جای خالی دندانی را دارند و با این کار مشکلات فکی ایجاد خواهند شد.

• ازدیاد دندان ها

برخی از افراد دارای تعداد دندان های بیش از اندازه ای می باشند که این موضوع می تواند مشکلات بسیاری را برای فرد ایجاد کند.

• دندان قروچه

دندان قروچه یکی از عادات رفتاری نادرست است که می تواند برای سلامت دهان و دندان مشکلات بسیاری را به وجود بیاورد.

علائم ناهنجاری های دهان و دندان

ناهنجاری های دهان و دندان علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن زیبایی و ظاهر چهره می توانند مشکلات متعددی را برای سلامت دهان و دندان ایجاد کنند. این ناهنجاری ها می توانند با علائم و نشانه هایی همراه باشد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

• مشکلاتی در جویدن غذا

زمانی که ناهنجاری های دهان و دندان وجود داشته باشد، دندان ها به درستی بر روی هم منطبق نشده و عمل جویدن غذا به درستی صورت نمی گیرد. زمانی که جویدن با مشکل رو به رو شود، به دنبال آن مشکلات گوارشی نیز ایجاد خواهد شد.

• تنفس غیر طبیعی

وجود تنفس غیر طبیعی و نفس کشیدن از راه دهان می تواند نشانه ای از وجود ناهنجاری های دهان و دندان باشد. نفس کشیدن از راه دهان به خودی خود می تواند سبب بروز عارضه ای به نام تنگی فک شود.

• ایجاد تغییراتی در چهره

بارز ترین علائمی که ناهنجاری دهان و دندان می تواند به همراه داشته باشد، ایجاد تغییراتی در چهره می باشد. با وجود اینگونه اختلالات رشد فک و صورت تحت تاثیر قرار می گیرد.

• مشکلات گفتاری

در صورت وجود برخی از ناهنجاری های دهان و دندانی مانند جلو و یا عقب بودن فک، احتمال مشکلاتی در گفتار نیز وجود دارد.

بهترین سن درمان ناهنجاری های دهان و دندان

بهترین سن برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان در سنین کودکی و قبل از بلوغ در نظر گرفته شده است. در این سن فک کودکان در حال رشد بوده و به همین دلیل متخصص ارتودنسی به راحتی می تواند به کمک دستگاه های ارتودنسی به درمان ناهنجاری های دهان و دندان بپردازد. همواره توصیه شده است که در سنین 7 سالگی اولین معاینه ارتودنسی دندان انجام شود. در این سن ارتودنتیست رشد دندان ها و زوایای فک را مورد بررسی قرار می دهد. در واقع در سن 9 الی 10 سالگی به دلیل ریزش دندان های شیری می تواند بهترین سن ارتودنسی دندان محسوب گردد. البته این موارد به این معنا نیست که بزرگسالان نمی توانند از این درمان بی نظیر بهره مند شوند. افراد بزرگسال نیز اگر دارای لثه های سلامتی باشند و اختلالات فکی نداشته باشند، به راحتی می توانند بدون نیاز به جراحی از این روش درمانی استفاده داشته باشند. به طور کلی می توان گفت که ارتودنسی دندان در تمام سنین قابل استفاده بوده و می تواند به درمان ناهنجاری های دهان و دندان بپردازد.

تاثیر ارتودنسی در درمان ناهنجاری های دهان و دندان

ارتودنسی یک روش بسیار فوق العاده برای درمان بسیاری از ناهنجاری های دهان و دندان می باشد. با توجه به نوع و شدت ناهنجاری، ارتودنتیست بهترین روش درمانی و بهترین دستگاه ارتودنسی دندان را انتخاب می کند. ارتودنسی می تواند فاصله بین دندان ها را اصلاح کند. همچنین با بهبود عملکرد جویدن به بهبود وضعیت گوارشی می پردازد. زمانی که دندان ها و فکین در وضعیتی متناسب با هم قرار داشته باشند، علاوه بر زیبایی، سلامت دهان و دندان را نیز افزایش می دهد.

عوارض عدم درمان ناهنجاری های دهان و دندان

در صورتی که ناهنجاری های دهان و دندان در سنین کودکی نادیده گرفته شوند و اقدامی برای درمان آن ها صورت نگیرد، ممکن است تا مشکلات بسیار جدی تری را در سنین بالاتر برای فرد ایجاد کنند. درمان انواع ناهنجاری های دهان و دندان در سنین کودکی به دلیل ادامه داشتن رشد فک در کودکان، بسیار راحت تر و سریع تر انجام می گیرد. در این سنین ارتودنتیست می تواند به کمک دستگاه های ارتودنسی به راحتی به جا به جایی دندان ها و همچنین تغییر موقعیت فک ها بپردازد. اما در صورتی که نیاز به درمان در کودکی نادیده گرفته شود، ارتودنسی به تنهایی در سنین بزرگسالی نمی تواند به درمان ناهنجاری های فکی بپردازد. در سنین بزرگسالی رشد فک به اتمام رسیده است و ممکن است تا به جراحی نیاز باشد. اگر ناهنجاری های دهان و دندانی به موقع درمان نشوند، سلامت دهان و دندان را به خطر انداخته و عوارض بسیاری را به دنبال دارد. برخی از مشکلاتی که ناهنجاری های دهان و دندانی ایجاد می کنند را در زیر بیان می کنیم:

  •  تحت تاثیر قرار دادن زیبایی چهره و کاهش اعتماد به نفس
  • سایش دندان ها و آسیب به مینای دندان
  •  بروز بسیاری از بیماری های دهان و دندان
  •  بروز آپنه خواب
  •  اختلال در تکلم
  •  مشکلات گوارشی شدید
  •  اختلال در عملکرد درست فک
  •  آسیب وارد کرده به ریشه سایر دندان ها
  •  درد شدید فک
  •  بروز درد هایی در ناحیه سر، گردن و گوش

سوالات متداول

آیا امکان جلوگیری از ناهنجاری کلاس 2 وجود دارد؟

معمولا این نوع ناهنجاری به دلایل ژنتیکی ایجاد می شود، بنابراین جلوگیری از ناهنجاری کلاس 2 بسیار دشوار می باشد. اما با این وجود اگر در زمان مناسبی به مطب ارتودنسی مراجعه کنید و قبل از شدید تر شدن ناهنجاری با متخصص ارتودنسی مشورت نمایید، می توانید به خوبی از تشدید این ناهنجاری جلوگیری کنید. همچنین والدین باید توجه داشته باشند که به موقع به ترک عادات رفتاری مانند مکیدن انگشت، پستانک و یا استفاده از شیشه شیر به فرزند خود کمک کنند. این کار می تواند کمک بزرگی برای جلوگیری از نیاز به جراحی در سنین بالاتر داشته باشد.

تشخیص ناهنجاری های دهان و دندان به چه صورت است؟

معمولا بیشتر افرادی که دچار برخی از ناهنجاری های دهان و دندانی می باشند، قبل از ویزیت ارتودنتیست توسط دندانپزشک معاینه شده اند. دندانپزشک می تواند با معاینات اولیه ناهنجاری را تشخیص دهد. با این حال برای بررسی های دقیق تر از عکس های رادیوگرافی و یا اشعه ایکس استفاده می کند. دندانپزشک در نهایت بیمار را برای درمان به متخصص ارتودنسی ارجاع می دهد.

مدت زمان درمان مال اکلوژن چقدر است؟

مواردی مانند سن، نوع و شدت ناهنجاری و شرایط بیمار در مدت زمان درمان مال اکلوژن تاثیر گذار می باشند. بنابراین نمی توان مدت زمان دقیقی را برای درمان آن بیان کرد.