ارتودنسی دندان چیست و چه مزیتهایی دارد؟ این روش درمانی در چه سنی موثر بوده و مراحل درمانی آن به چه صورت است؟ آیا هزینه این روش درمانی با توجه به مدت زمان انجام آن مقرون به صرفه است؟ اگر ارتودنسی برایم لازم باشد و برای درمان آن اقدامی نکنم، چه عوارضی برایم ایجاد میشود؟ پاسخ بسیاری از سوالات خود را در زمینه ارتودنسی دندان در این مقاله جستجو نمایید.
چکیده مطلب
در علم دندانپزشکی یکی از شاخه هایی که به صورت بسیار حرفه ای به درمان ناهنجاری های دهان و دندان پرداخته و تمام بی نظمی های دندان ها و فک را اصلاح می کند، ارتودنسی نام دارد.
ارتودنسی (Orthodontics) می تواند به تنهایی و همچنین با کمک روش های درمانی دیگر، کاربرد های بی نظیری در دندانپزشکی زیبایی داشته باشد.
دندان های بهم ریخته علاوه بر تاثیراتی که در زیبایی لبخند دارند، می توانند سبب تغییراتی بر تکلم، مشکلاتی در جویدن غذا و … گردند.
مطالعه این مقاله سبب می شود تا شما تمام سوالات خود را درباره ارتودنسی به دست آورید و با خیال آسوده برای مشاوره با متخصص ارتودنسی اقدام کنید.
ارتودنسی چیست؟
یکی از شاخه های تخصصی و حرفه ای در علم دندانپزشکی که به اصلاح و درمان بسیاری از ناهنجاری های دهان و دندان می پردازد، ارتودنسی می باشد. این روش درمانی فوق العاده می تواند نامرتب بودن، کج بودن، شلوغی و ازدحام دندان ها و همچنین جلو و یا عقب بودن نامتقارن دندان ها و فکین را رفع نماید و با ایجاد دندان هایی مرتب و صاف، علاوه بر اینکه طرح لبخندی زیبا را برایتان ایجاد می کند، موجب افزایش سلامت دهان و دندانتان گردد. شاید برایتان این سوال ایجاد شده است که چگونه ارتودنسی می تواند در سلامت دهان و دندان موثر باشد. عجله نکنید، در عنوان های بعدی پاسخ این سوال را نیز به دست می آورید.
درمان ارتودنسی برای چه افرادی گزینه مناسبی است؟
هر کسی که تمایل به داشتن دندان هایی زیبا و منظم دارد، می تواند از این روش درمانی فوق العاده استفاده کند. چه کودکان و چه بزرگسالان قادر به بهره مند شدن از مزایای بی نظیر این درمان هستند.
به طور کلی می توانیم افراد زیر را کاندیدای درمان ارتودنسی دندان بدانیم:
- افرادی که دچار ازدحام دندانی هستند.
- افرادی که دارای فاصله بین دندانی می باشند.
- افرادی که دندان های به هم ریخته و نامرتبی دارند.
- کودکانی که دچار هرگونه ناهنجاری دهان و فکین می باشند.
- افرادی که فک پایین آن ها جلوتر از فک بالا قرار گرفته است.
- افرادی که فک بالای آن ها بیش از حد جلوتر از فک پایین قرار گرفته است.
- افرادی که قصد اصلاح طرح لبخند خود را با کمک یک روش درمانی بی نظیر دارند.
- کودکانی که دارای جای خالی دندان به دلیل افتادن زودهنگام دندان شیری هستند.
- افرادی که می خواهند تا وضعیت کلی دهان و دندانشان سلامت لازم را به دست بیاورد.
- افرادی که به دلیل داشتن وضعیت دندان ها و فکینی نامناسب، دچار مشکلات گوارشی شده اند.
- افرادی که دندان های آن ها در زمان بستن دهان به طور متقارن و درست روی هم قرار نمی گیرد.
- افرادی که دارای جای خالی دندان هستند، در برخی از موارد می توانند به جای ایمپلنت از ارتودنسی دندان کمک بگیرند.
متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست کیست؟
متخصص ارتودنسی به دندانپزشکی گفته می شود که بعد از کسب مدرک دندانپزشک عمومی طی یک دوره 6 ساله و به دست آوردن تجربه بالینی، به کسب دانش در خصوص درمان ناهنجاری های فک و دندان ها به طور کاملا تخصصی می پردازد و دوره 4 ساله دیگری را پشت سر گذاشته تا مهارت های فراتری را به دست بیاورد.
در واقع ارتودنتیست برای آشنایی با تکنیک های جدید تر، دوره های بازآموزی حرفه ای را پشت سر می گذارد و در پایان با ارائه یک پایان نامه تحقیقی، قادر به تشخیص و درمان بسیاری از مشکلات دهان و دندانی خواهد بود. پس می توان گفت که تمام متخصصان ارتودنسی، دندانپزشک هستند، اما تعداد محدودی از آن ها تخصص ارتودنسی را دریافت کرده اند.
انجمن ارتودنسی ایران
انجمن ارتودنسی ایران تحت نظارت سازمان نظام پزشکی، تشکیل شده و به منظور تسریع و تسهیل امور متخصصان ارتودنسی ایران فعالیت می کند. این انجمن در حال حاضر دارای 300 عضو می باشد. اولین جلسه این اجتماع به دعوت دکتر علی اکبر بهرمان، در سال 1356 تشکیل شد و اساس نامه این انجمن در سال 1357 به تصویب رسید. پروانه فعالیت علمی و آرم انجمن در دوره ششم طراحی شد. دوره هشتم به مدت 34 جلسه تشکیل و دومین دوره بازآموزی در این دوره ایجاد گردید. اولین کنگره انجمن ارتودنتیست های ایران برای اولین بار در سال 1381 به وسیله خود انجمن و همراه با اعضای هیئت مدیره تشکیل شد.
نشریات و ژورنال های معتبر ارتودنسی دندان
نشریه های معتبر ارتودنسی دندان عبارتند از:
-
American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics
این مجله آمریکایی ارتودنسی و ارتوپدی دندان، بیش از 100 سال است که منتشر می شود. این نشریه رسمی انجمن ارتودنتیست های آمریکا، انجمن های تشکیل دهنده آن، انجمن ارتودنسی آمریکا و کالج دیپلمات های انجمن ارتودنسی آمریکا است. هر ماه خوانندگان آن به مقالات اصلی بررسی شده توسط همتا دسترسی پیدا می کنند که تمام مراحل درمان ارتودنسی را بررسی می کند.
-
European Journal of Orthodontics
مجله اروپایی ارتودنسی، مقالاتی برتر در مورد همه جنبه های ارتودنسی از جمله رشد جمجمه و صورت منتشر می کند. تأکید مجله بر روی مقالات کامل پژوهشی می باشد.
-
Angle Orthodontistopen access
متخصص ارتودنسی زاویه، نشریه رسمی انجمن ارتودنتیست های ادوارد اچ است و هر دو ماه در ژانویه، مارس، جولای، سپتامبر و نوامبر توسط The EH Angle Education and Research Foundation Inc منتشر می شود.
-
Korean Journal of Orthodontics
مجله کره ای ارتودنسی (KJO) یک مجله بین المللی و با دسترسی آزاد است که هر سال در ژانویه، مارس، جولای، سپتامبر و نوامبر منتشر می شود. این KJO برای اولین بار در سال 1970 راه اندازی شد و به عنوان نشریه علمی رسمی انجمن ارتودنتیست های کره، قصد دارد تا مقالات علمی و پژوهشی بالینی و علمی با کیفیت بالا را در همه زمینه های مربوط به ارتودنسی و ارتوپدی دندان فک و صورت منتشر کند. به طور خاص، علاقه آن بر تحقیقات مبتنی بر شواهد رویه های تشخیصی معاصر و تکنیک های درمان متمرکز است. به طور خاص، آخرین علاقه آن به دستگاه های لنگر اسکلتی، دستگاه های ارتودنسی و مواد زیستی، روش های تصویربرداری 3 بعدی برای تشخیص دندان و صورت و برنامه ریزی درمان و جراحی ارتوگناتیک برای اصلاح ناهماهنگی اسکلتی در ارتباط با درمان ارتودنسی متمرکز است.
-
Progress in Orthodonticsopen access
پیشرفت در ارتودنسی، یک مجله بین المللی کاملاً آزاد است که متعلق به انجمن ارتودنسی ایتالیا است و با نام تجاری SpringerOpen منتشر می شود. انجمن در حال حاضر تمام هزینه های انتشار را پوشش می دهد، بنابراین هیچ هزینه ای برای پردازش مقاله برای نویسندگان وجود ندارد. این یک مجله برتر بین المللی است که تحقیقات ارتودنسی را شامل می شود، از جمله این تحقیقات در زمینه های مطالعات بالینی و کنترل مطالعات حیوانات، ارتودنسی و ژنتیک، ژنومیک، آزمایشات بالینی کنترل مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، کارایی دستگاه های ارتودنسی و مدل های حیوانی، بررسی های سیستماتیک و آنالیزهای متا و مکانیسم های تسریع درمان ارتودنسی می باشند.
-
Australasian Orthodontic Journal
مجله ارتودنسی استرالیا (AOJ) نشریه علمی رسمی انجمن ارتودنسی استرالیا است. AOJ مقالات اصلی پژوهشی، گزارشات بالینی، بررسی کتاب، خلاصه مقالات دیگر مجلات و سایر مطالبی را منتشر می کند که مورد توجه متخصصان ارتودنسی است و به نفع ادامه تحصیل آن ها است.
-
Forum Ortodontyczne
فرمول ارتودنسی سه ماهه به زبان های لهستانی و انگلیسی منتشر شده است و شامل مقالات اصلی مربوط به ارتودنسی مصاحبه، بررسی کتاب، نظرات، خلاصه مقالات و اخبار جامعه ارتودنسی است.
هزینه ارتودنسی دندان
هزینه ارتودنسی دندان نیز مانند تمام روش های درمانی دیگر با توجه به عوامل بسیاری تعیین می شود. موارد مهمی مانند سن بیمار، نوع و میزان ناهنجاری، مهارت ارتودنتیست و نوع روش درمانی در هزینه نهایی تاثیر گذار می باشند. نحوه ی پرداخت هزینه این درمان در اکثر مطب های ارتودنسی به صورت اقساطی محاسبه می شود. همچنین بسیاری از بیمه های درمانی، تعرفه هایی را برای بیمه شدگان خود در این زمینه در نظر گرفته اند. می توانید برای مطالعه کامل تر، مقاله هزینه ارتودنسی دندان را نیز مطالعه نمایید. برای اینکه از قیمت ارتودنسی دندان اطلاعات لازم و کافی را به دست آورید، با پازل کلینیک تماس گرفته و جلسه ای را برای مشاوره و ویزیت ارتودنسی هماهنگ کنید.
مزایای ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان علاوه بر اینکه یکی از روش های اصلاح طرح لبخند می باشد، مزیت های درمانی بسیاری به همراه دارد که در ادامه برایتان شرح می دهیم:
-
پیشگیری از بیماری لثه و پوسیدگی دندان
زمانی که دندان ها نامرتب و کج باشند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به راحتی و به طور صحیح انجام نمی شود. ارتودنسی دندان با مرتب کردن دندان ها، این مشکل را رفع کرده و رعایت بهداشت دهان و دندان را بسیار راحت تر می کند. به همین دلیل ارتودنسی می تواند روشی برای پیشگیری از بیماری های لثه و پوسیدگی های دندانی باشد.
-
بهبود گوارش غذا
درمان ارتودنسی علاوه بر اینکه زیبایی لبخند را به وجود می آورد، با صاف و مرتب کردن دندان ها می تواند به درست جویده شدن غذا کمک کرده و از همین طریق گوارش غذا را بهبود می بخشد.
-
زیبایی لبخند و افزایش اعتماد به نفس
ارتودنسی دندان با هماهنگی دندان ها و فک ها، به زیبایی لبخند می پردازد. داشتن لبخندی زیبا و سالم می تواند نقش بسیار مهمی در روابط عمومی فرد و افزایش اعتماد به نفس او داشته باشد.
-
بهبود تکلم
ناهنجاری های فکی و مشکلاتی مانند کج بودن دندان ها، می توانند تکلم و گفتار را تحت تاثیر قرار دهند. افرادی که دچار این مشکلات هستند، معمولا در ادای برخی از کلمات مانند (س) و یا (ز) دچار مشکل می شوند. ارتودنسی دندان زاویه و بهم ریختگی دندان ها را هماهنگ کرده و سبب بهبود تکلم و گفتار می گردد.
-
درمان دندان نهفته
بزرگتر بودن بیش از حد دندان ها و یا کوچک بودن بیش از حد دندان، سبب می شود تا فضای کافی و مناسب برای همه ی دندان ها وجود نداشته باشد. در این شرایط دندان ها در موقعیتی نادرست رشد کرده و حفره دهان دچار ازدیاد دندان می شود. گاهی اوقات نیز دندان نمی تواند رشد کند و به شکل نهفته باقی می ماند که در این صورت احتمال بروز بیماری هایی برای دندان های مجاور وجود دارد. پس یکی دیگر از مزیت های بی نظیر ارتودنسی این است که از بروز چنین مشکل حادی جلوگیری می کند.
سن مناسب ارتودنسی دندان
از مهمترین مسائلی که در درمان ارتودنسی در نظر گرفته می شود، سن مناسب برای شروع و انجام درمان است. زمانی که روند رشد استخوان متوقف نشده باشد، دستگاه های ارتودنسی به راحتی قادر به تغییر موقعیت دندان ها و فک می باشند.
در بین سنین رشد، سن بلوغ بهترین سن تغییر موقعیت استخوان ها و اصلاح ناهنجاری های فکی می باشد.
این درمان در سنین بالاتر نیز قابل انجام است و میتواند موقعیت دندان ها را بهبود بخشد، اما به دلیل اینکه رشد استخوان های فک متوقف شده، دستگاه های ارتودنسی به تنهایی برای درمان ناهنجاری های فکی کارساز نبوده و باید از جراحی فک نیز در کنار این درمان برای اصلاح موقعیت فکین کمک گرفته شود.
در نهایت همواره توصیه می شود تا در سنین 7 سالگی اولین معاینه ارتودنسی انجام شود، با وجود اینکه ممکن است، انجام و شروع درمان به سن دیگری موکول شود و در 7 سالگی ضرورتی نداشته باشد.
اما این معاینه کمک می کند تا متخصص زمان مناسب برای درمان را مطرح کنند تا از بروز مشکلات جدیتر در آینده جلوگیری شود. معمولا متخصصین ارتودنسی توصیه می کنند پسر ها در 9 سالگی و دختر ها در 8 سالگی تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند.
در صورتی که در زمان مناسب برای درمان ارتودنسی اقدام نشود، با بالاتر رفتن سن درمان دشوارتر می شود. بنابراین مراجعه در زمان مناسب و شروع درمان به موقع، مانع از نیاز به جراحی های سنگین فک و درمان های سخت می شود.
کاربرد ارتودنسی دندان
ناهماهنگ بودن دندان ها و فک علاوه بر اینکه زیبایی چهره را تحت تاثیر قرار می دهند و موجب کاهش اعتماد به نفس فرد می گردند، می تواند معایب و عوارض متعددی را برای سلامت دهان و دندان ایجاد کنند. ارتودنسی دندان به درمان این گونه ناهنجاری ها پرداخته و به طور کلی کاربرد های زیر را دارد:
- صاف و مرتب کردن دندان های ناهماهنگ و کج
- بستن فاصله بین دندان ها
- اصلاح و رفع ناهماهنگی های فکی
- بهبود عملکرد گوارشی
نحوه تشخیص روش مناسب درمان
برای تشخیص اینکه آیا فرد به درمان ارتودنسی نیاز دارد و یا خیر، متخصص ارتودنسی به خوبی وضعیت دهان و دندان فرد را بررسی خواهد کرد. در اکثر موارد ناهنجاری های دندانی و فکی ارتودنسی به گونه ای هستند که زیبایی لبخند را نیز تحت تاثیر قرار داده که به همین دلیل، ارتودنتیست با مشاهده ظاهری می تواند نیاز و یا عدم نیاز به درمان را برای فرد بیان نماید.
با این حال ایشان برای ارزیابی دقیق تر، قبل از اینکه روش درمانی را برای فرد انتخاب کنند، به بررسی رادیوگرافی های خاص خارج دهانی و داخل دهانی می پردازند. از جمله این موارد می توان به تصویر برداری اشعه ایکس، آکلوزال، سفالومتریک و … اشاره داشت.
معرفی رشته ارتودنسی
رشته ارتودنسی به صورت کاملا تخصصی به پیشگیری، تشخیص و درمان انواع ناهنجاری های دندانی و فکی می پردازد.
همچنین ارتودنتیست باید ارتباط موثری با ارتودنسی بالینی داشته باشد و درک عمیقی از دانش بیولوژیک به دست آورد.
آینده شغلی و درآمد متخصص ارتودنسی
رتبه ارتودنسی از نظر میزان درآمد در کشورهای مختلف یکسان نمی باشد. به عنوان مثال ارتودنسی در آمریکا در رتبه هفتم شغل های پول ساز قرار داشته و در واقع درآمد ارتودنتیست ها در این کشور به بیش از 200 هزار دلار در سال می رسد.
متخصصین ارتودنسی هر چه مهارت و تخصص بالاتری را کسب کنند، درآمد قابل توجه تری خواهند داشت. البته همانطور که بیان شد، این میزان درآمد در کشور ها به یک صورت نبوده و متغیر است.
افراد زیادی هستند که رشته های دندانپزشکی را با توجه به درآمد آن انتخاب می کنند، اما این افراد باید بدانند که اگر علاقه ای به رشته انتخابی خود نداشته باشند، با مشکلات بسیار فراوانی در مسیر خود رو به رو خواهند شد. در ایران نیز ارتودنسی رشته ای بسیار پردرآمد می باشد، اما برای رسیدن به تخصص و مهارت مورد نظر باید تلاش ویژه ای را دنبال کرد.
مدت زمان و طول درمان ارتودنسی
یکی از موارد مهمی که افراد قبل از شروع ارتودنسی به آن فکر می کنند، مدت زمان و طول درمان ارتودنسی دندان است. طول درمان به عوامل متعددی مانند نوع و شدت ناهنجاری، سن بیمار، نوع روش درمانی، همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی، رعایت بهداشت دهان و دندان و غیره بستگی دارد. به طور میانگین می توان گفت که این درمان حدودا 2 سال زمان می برد که با توجه به تمام موارد بیان شده، این زمان کاهش و یا افزایش می یابد.
روش های ارتودنسی دندان
در روش های ارتودنسی دندان دو دسته بندی کلی ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک وجود دارد که در ادامه آن ها را برای شما بررسی می کنیم:
-
ارتودنسی ثابت
در این روش، ارتودنتیست دستگاه ارتودنسی را در دهان بیمار قرار داده و بیمار نمی تواند تا پایان درمان، آن را از دهان خود خارج کند. ارتودنسی ثابت دوره درمانی طولانی مدتی دارد و حدود 1 الی 3 سال متغیر است که البته با توجه به نوع و شدت ناهنجاری بیمار، این زمان متحمل تغییراتی خواهد شد. در حین درمان با ارتودنسی ثابت، بیمار باید نکات مراقبتی جدی را دنبال کند تا دچار مشکلاتی در روند درمان نشود. بیمار باید از مصرف غذا های سفت و سخت پرهیز کند تا به براکت های خود آسیبی وارد نکند. شکستن براکت ها و آسیب رسیدن به دستگاه های ارتودنسی می تواند روند درمان را طولانی تر سازد. البته تمام مراقبت های لازم و نکاتی که بیمار باید به آن ها توجه داشته باشد را ارتودنتیست به طور کامل برای بیمار شرح می دهد. ارتودنسی ثابت قادر به درمان و اصلاح مشکلات شدید دندانی بوده و انواع متفاوتی دارد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
-
ارتودنسی با براکت فلزی
قدیمی ترین و پرکاربرد ترین روش ارتودنسی دندان، ارتودنسی با براکت های فلزی می باشد. این براکت ها دارای جنسی از فولاد ضد زنگ هستند که به کمک ابزار های مخصوصی توسط ارتودنتیست روی دندان ها قرار داده می شوند.
-
ارتودنسی با براکت سرامیکی
روش دیگری که در دسته بندی ارتودنسی ثابت قرار داده می شود، ارتودنسی با براکت های سرامیکی می باشد. این نوع روش ارتودنسی مشابه با روش قبلی بوده با این تفاوت که جنس براکت ها فرق می کند. براکت ها در این روش جنسی از سرامیک و یا مواد کامپوزیتی دارند. برخی از افراد تمایلی به دیده شدن براکت های فلزی ندارند، به همین علت تمایل دارند از براکت های سرامیکی استفاده کنند.
-
ارتودنسی لینگوال
روش دیگری که در دسته ی ارتودنسی ثابت وجود دارد، ارتودنسی با براکت های لینگوال می باشد. در این روش، براکت های لینگوال به جای اینکه روی سطح دندان ها قرار بگیرند، در سطح پشتی دندان ها به صورت ثابت چسبیده می شوند. ارتودنسی لینگوال می تواند انتخاب بسیار مناسبی برای افرادی باشد که به دلایل متعددی مانند موقعیت شغلی خاص، نمی خواهند تا دیگران متوجه وجود براکت های ارتودنسی روی دندان های آن ها شوند. نصب براکت های لینگوال به این صورت است که در ابتدا قالبی از دندان های بیمار تهیه شده و برای ساخت به لابراتوار ارسال می گردد. در رابطه با این روش ارتودنسی می توان گفت تنها مزیت مهمی که دارد، این است که در سطح پشتی دندان ها قرار داده می شود و قابل مشاهده نیست و درواقع معایبی بیش از مزیت خود دارد.
-
ارتودنسی دیمون
یکی دیگر از روش های ارتودنسی دندان که می توان گفت از پیشرفته ترین این روش ها می باشد، ارتودنسی دیمون است. ارتودنسی دیمون با مکانیزم متفاوتی از سایر روش های ارتودنسی به درمان و اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان می پردازد. براکت های دیمون قابلیت باز و بسته شدن خودکار و در واقع قابلیت کنترل خودکار دارند. به همین دلیل این روش ارتودنسی دارای هزینه ای بالاتر از سایر روش های درمانی ارتودنسی می باشد. البته با توجه به مزیت های فراوانی مانند تعداد مراجعات کمتر به مطب ارتودنسی، کاهش دوره درمان، درمان بهتر و غیره، این روش درمانی هزینه ای مقرون به صرفه دارد.
-
ارتودنسی ثابت فانکشنال
ارتودنسی فانکشنال دارای کاربردهای بسیاری در جهت درمان و اصلاح ناهماهنگی های فکی است و در واقع می تواند با اصلاح موقعیت فک ها و هماهنگ سازی آنها تغییر بسیار زیادی را در صورت به وجود بیاورد. ناهنجاری های فکی می توانند مشکلات بیشتری مانند آپنه خواب، اختلال در شنوایی، سرگیجه و غیره را برای فرد به دنبال داشته باشند. در واقع در این روش اعمال فشار به فک ها بوده تا فک ها گسترش پیدا کنند. البته ارتودنسی فانکشنال در هر دو نوع ثابت و متحرک با همین کارایی وجود داشته که نوع ثابت آن توسط ارتودنتیست بر روی دندان قرار گرفته و ثابت باقی می ماند.
-
-
ارتودنسی متحرک
در دسته بندی دیگر ارتودنسی دندان، ارتودنسی متحرک قرار گرفته است که بیمار توانایی خارج کردن دستگاه های ارتودنسی از دهان خود را دارد. در روش های ارتودنسی متحرک همکاری بیمار با ارتودنتیست تا حد زیادی در نتیجه درمان موثر است و اگر بیمار این همکاری را نداشته باشد، نتیجه درمان مطلوب نخواهد بود و مدت زمان درمان نیز طولانی تر خواهد شد. کارایی و استفاده از ارتودنسی متحرک اغلب برای ناهنجاری های جزئی دندانی می باشد و دارای انواع متفاوتی است که در زیر به بررسی آن ها می پردازیم:
-
ارتودنسی با الاینر شفاف
در این روش ارتودنسی در ابتدا ارتودنتیست قالبی از دندان های بیمار تهیه کرده و آن را برای ساخت الاینر شفاف خاص بیمار، به لابراتوار ارسال می کند. الاینر شفاف به صورت اختصاصی برای هر بیمار و با کمک دستگاه های دیجیتالی ساخته می شود، اما تا انتهای درمان تنها از یک الاینر شفاف استفاده نشده و در هر مرحله الاینر شفاف خاصی ساخته می شود. معمولا این مراحل هر هفته و یا دو هفته یک بار تعیین می شوند.
-
ارتودنسی فانکشنال متحرک
همانطور که در نوع ثابت ارتودنسی فانکشنال مطرح کردیم، این روش ارتودنسی علاوه بر صاف و مرتب کردن دندان ها می تواند به اصلاح موقعیت فک ها بپردازد و تناسب بی نظیری را در چهره ایجاد کند. زمانی که فک ها به اندازه ای صحیح گسترش پیدا کنند، فضای کافی برای دندان ها به وجود می آید.
-
پلاک زد اسپرینگ
زمانی که لازم باشد تا دندانی به سمت جلو کشیده شود، یکی از انتخاب هایی که ارتودنتیست با توجه به شرایط بیمار و وضعیت دهان و دندان او در اختیار دارد، پلاک زد اسپرینگ می باشد. این پلاک روی دندان های عقبی و به صورتی که قابل مشاهده نمی باشد، نصب می شود.
-
پیشنهاد میکنیم حتما بخوانید
ناهنجاری های قابل درمان با ارتودنسی
زمانی که دندان ها و فک در موقعیتی متناسب با هم قرار نداشته باشند، در این زمان فرد دچار ناهنجاری دهان و دندان می باشد. درمان ناهنجاری های دهان و دندان با ارتودنسی در بسیاری از موارد امکان پذیر است، اما اگر فرد دچار ناهنجاری های فکی باشد و در سنین کودکی برای درمان آن اقدام نکند، در سنین بزرگسالی و بعد از اتمام رشد فک، دستگاه های ارتودنسی به تنهایی نمی توانند به درمان این مشکل بپردازند و باید از جراحی کمک گرفته شود. این ناهنجاری ها به دلایل بسیار متعددی ایجاد می شود که به طور کامل در مقاله ناهنجاری های ارتودنسی مطرح شده است. در ادامه به طور خلاصه شما را با برخی از ناهنجاری های دهان و دندان آشنا می کنیم:
-
اوربایت
اوربایت نوعی از ناهنجاری دهان و دندان بوده که در آن دندان های فک بالا، بیش از حالت معمول سبب پوشیده شدن دندان های پایینی شدهاند.
-
آندربایت
آندربایت به حالتی از مال اکلوژن گفته می شود که دندان های فک پایین سبب پوشیده شدن دندان های فک بالا شده اند.
-
دیپ بایت
دیپ بایت نوع شدید تر ناهنجاری اوربایت می باشد که دندان های بالایی تقریبا دندان های فک پایین را پوشانده اند.
-
اپن بایت
اپن بایت به وضعیتی گفته می شود که در زمان بسته بودن فک ها، دندان های بالا و پایین به هم نمی رسند و دهان به درستی بسته نمی شود.
-
اورجت
اگر دندان های فک بالا بیش از اندازه (بیشتر از 2 میلیمتر)، جلوتر از دندان های فک پایین قرار گرفته باشند، به اصطلاح به این ناهنجاری، اورجت گفته می شود.
-
کراس بایت
اگر یک دندان و یا چند دندان در فک پایین جلوتر از حالت معمول قرار گرفته باشند، ناهنجاری از نوع کراس بایت است.
-
فاصله دندانی
در صورتی که فک بزرگ و دندان ها کوچک باشند، بین دندان ها فاصله ای ایجاد می شود که ارتودنسی یکی از بهترین روش های درمان این نوع ناهنجاری می باشد.
-
انحرافات فکی
انحراف فک به عارضه ای گفته می شود که می تواند در فک بالا و یا پایین ایجاد شده و سبب قرینه نبودن و منطبق نبودن فکین باشد.
-
جلوزدگی فک پایین
در این ناهنجاری دندان های جلو به سمت بیرون قرار دارند.
-
عقب زدگی فک
در صورتی که دندان های آسیا به سمت داخل دهان گرایش پیدا کنند، ناهنجاری عقب زدگی فک رخ داده است.
مراحل ارتودنسی دندان
اگر تمایل دارید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با روند این درمان به دست آورید، این قسمت از مقاله را از دست ندهید. در ادامه قصد داریم تا شما را با مراحل ارتودنسی دندان به صورت کلی آشنا نماییم:
-
مشاوره و ویزیت
پس از یافتن ارتودنتیست، باید برای ویزیت و مشاوره اولیه به مطب ارتودنسی مراجعه کنید. در این جلسه متخصص ارتودنسی وضعیت دهان و دندان را به صورت کامل مورد بررسی قرار می دهد و از بیمار می خواهد تا عکس های مربوطه را تهیه نماید.
-
بررسی عکس های رادیوگرافی و اشعه ایکس
در این مرحله ارتودنتیست عکس های رادیوگرافی و اشعه ایکس را مورد بررسی قرار می دهد تا شرایط و وضعیت دندان ها و فک را به صورت جدی تر و کامل تر مشخص کند. با توجه به این تصاویر، دندان هایی که آسیب دیده اند، نیز مشخص می گردند. با توجه به تمام معاینات و بررسی های انجام گرفته، نوع و روش درمانی مورد نظر انتخاب شده و ارتودنتیست مراحل، شیوه درمان، حدود هزینه نهایی و تمام موارد مورد نیاز را برای بیمار شرح می دهد.
-
کشیدن دندان
کشیدن دندان را نمی توان به صورت یک مرحله ثابت در ارتودنسی دندان به شمار آورد، اما در برخی موارد لازم است تا یک و یا چند دندان کشیده شود. در مواردی که متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که برای ایجاد فشار مورد نیاز برای تمام دندان ها، لازم است تا دندانی کشیده شود، این کار انجام می شود.
-
ایجاد فضای کافی
به جهت ارزیابی و سنجش فاصله بین دندان ها، متخصص ارتودنسی از ابزارهای متفاوتی استفاده می کند. برای اینکه ارتودنتیست بتواند براکت ها را بر روی دندان ها نصب کند، لازم است تا فضای کافی بین دندان ها وجود داشته باشد. اگر این فضا بسیار اندک باشد، با کمک برخی از ابزارها مانند اسپیسر، این فواصل تنظیم می شوند. شاید لازم باشد تا بیمار تا حدود چند روز از این ابزار استفاده داشته باشد.
-
قالب گیری (کست مطالعه)
در این مرحله که تا حدود نیم ساعت زمان می برد، ارتودنتیست از دندان های بیمار قالبی تهیه می کند. قالب گیری دندان در روند درمان ارتودنسی دارای اهمیت بسیار زیادی بوده که سبب بررسی جنبه های متفاوت ارتودنسی می شود.
-
نصب دستگاه ارتودنسی
با توجه به نوع و روش درمانی که انتخاب شده است، متخصص ارتودنسی دستگاه ارتودنسی را بر روی دندان های بیمار قرار داده و تمام توصیه های لازم را برای بیمار شرح می دهد.
-
استفاده از ریتینر و نگهدارنده ارتودنسی
زمانی که روند درمانی ارتودنسی به پایان می رسد، ارتودنتیست از دندان های بیمار قالبی تهیه کرده و آن را برای ساخت پلاک نگهدارنده به لابراتوار می فرستد. زمانی که دستگاه های ارتودنسی در انتهای مراحل درمان برداشته شوند، برای ثبات موقعیت به دست آمده باید از پلاک های نگهدارنده تا زمانی که ارتودنتیست در نظر می گیرد، استفاده شود.
دستگاه های ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان روش های درمانی بسیار متنوعی دارد که هریک از آنها با کمک دستگاه های خاصی انجام می شوند. این دستگاه ها باید به منظور فراهم کردن نیروی لازم برای حرکت دندان ها استحکام و مقاومت بالایی داشته باشند.
در ادامه شما را به صورت مختصر با رایج ترین و مهمترین دستگاه های ارتودنسی آشنا می کنیم:
-
بریس ارتودنسی
بریس ارتودنسی ابزاری است که برای تغییر موقعیت فک و حرکت دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد و در انواع فلزی، سرامیکی و لینگوال وجود دارد.
-
سیم ارتودنسی
سیم ارتودنسی به کمک براکت ارتودنسی به اعمال فشار به دندان ها پرداخته تا آنها را به سمت موقعیت صحیح هدایت کند.
-
براکت
کشیدن و یا هل دادن دندان ها توسط براکت ها صورت می گیرد و براکت های ارتودنسی در انواع متفاوتی موجود هستند.
-
قلاب یا هوک
هوک ارتودنسی از گوشه براکت به شکل یک قلاب خارج شده است که کش ها و برخی از ابزار ها به هوک متصل می گردند.
-
بند ارتودنسی
بند های ارتودنسی دارای اندازه های مختلفی هستند که با توجه به اندازه دندان بیمار، ارتودنتیست بهترین نوع آن را انتخاب می کند و سپس به کمک چسب مخصوص آن را روی دندان های بیمار قرار می دهد.
-
کش ارتودنسی (الاستیک)
در برخی از مراحل درمان ارتودنسی برای بهبود عملکرد و افزایش سرعت درمان لازم است تا از کشهای ارتودنسی کمک گرفته شود که این کشها در انواع متفاوتی وجود دارند.
-
کویل اسپرینگ
این فنر که حالت مارپیچی دارد، روی براکت و سیم ارتودنسی قرار می گیرد.
-
هربست (sus)
این دستگاه می تواند برای درمان اوربایت شدید مناسب باشد. این ابزار همانند دستگاه فانکشنال ثابت بوده و کارایی آن بیشتر در سنین 12 الی 15 سال می باشد.
-
دیستال جت
این ابزار با متصل کردن دندان های آسیای بالا یا پایین، فضای مناسبی را بین دندان ها ایجاد می کند.
-
موم ارتودنسی
موم ارتودنسی می تواند برای جلوگیری از زخم و آسیب براکت ها به بافت های داخلی بدن مورد استفاده قرار بگیرد.
-
بایت توربو
این دکمه ی پلاستیکی و یا فلزی کوچک، به عنوان یک مانع برای بسته شدن بیش از حد فک ها مورد استفاده قرار می گیرد.
-
فاصله گذارها (اسپیسر)
گاهی اوقات لازم است تا فاصله کمی بین دندان ها ایجاد شود که ارتودنتیست می تواند از حلقه های لاستیکی کوچکی برای این کار استفاده کند.
-
فضا نگهدار ارتودنسی
در صورتی که کودک دندان شیری خود را زودتر از زمان درست از دست بدهد، برای حفظ جای خالی دندان از فضا نگهدار استفاده می شود. فضا نگهدار دارای انواع متفاوتی است و عدم استفاده از آن می تواند معایبی به دنبال داشته باشد.
-
فیس ماسک
این ابزار در سنین کودکی برای درمان و اصلاح ناهنجاری های فکی بسیار کاربرد دارد.
-
سجیتال
این ابزار برای گسترش فک بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
-
پلاک دوقلو
این ابزار برای کاهش رشد بیش از حد فک در سنین کودکی مورد استفاده قرار می گیرد.
-
هدگیر ارتودنسی
این دستگاه در سنین پایین برای اصلاح موقعیت فک بسیار موثر می باشد.
-
پالاتال اکسپندر یا بسط دهنده کام
اگر لازم باشد تا فک بالا گسترش داده شود، از این ابزار استفاده می شود.
-
ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی
بعد از اتمام درمان ارتودنسی، برای حفظ و ثبات موقعیت دندان ها لازم است تا مدتی از نگهدارنده ارتودنسی استفاده شود.
عوارض ارتودنسی دندان
ارتودنسی به تنهایی نمی تواند دلیلی بر بروز عارضه ای باشد و عوارض ارتودنسی تنها در مواقعی رخ می دهند که بیمار بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت نکرده و به توصیه های متخصص ارتودنسی خود به درستی عمل نمی کند. ارتودنسی دندان با اهداف بسیار مهمی مورد استفاده قرار می گیرد و اگر ارتودنسی لازم باشد، عدم درمان آن عوارض بیشتری را برای فرد به دنبال خواهد داشت. با این وجود در مواقع خاص برخی از معایب و عوارض در اثر ارتودنسی دندان ایجاد می شوند که عبارتند از:
-
زخم و خراش
بعد از نصب براکت ها بر روی دندان ها، به دلیل تازگی و عادت نداشتن بیمار به وجود این نوع دستگاه ها در دهان خود، احتمال بروز زخم و خراش هایی در بافت های داخلی دهان وجود دارد که با عادت کردن بیمار به وجود دستگاه های ارتودنسی این مشکلات رفع می گردند.
-
پوسیدگی دندان
یکی از عوارض شایعی که در حین درمان ارتودنسی دندان بروز می کند، پوسیدگی دندان می باشد. وجود براکت ها بر روی دندان ها شرایط را برای فعایلت باکتری ها و پلاک های دندانی بسیار راحت تر می کند، زیرا مواد غذایی به راحتی در بین براکت ها گیر می کنند. به همین دلیل است که همواره بیان شده است که رعایت بهداشت دهان و دندان در حین درمان ارتودنسی اهمیتی دو چندان پیدا می کند. اگر بیمار بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکند و به آن بی توجه باشد، بیماری های دهان و دندان از جمله پوسیدگی های دندانی به راحتی ایجاد می شوند.
-
بیماری های لثه
اگر بیمار در حین مسواک زدن خونریزی مشاهده کرد، این می تواند نشانه ای از بروز بیماری های لثه باشد. اگر در حین درمان ارتودنسی بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، بیماری های لثه ایجاد شوند، روند درمان کند تر شده و با مشکلاتی رو به رو خواهد شد.
-
تحلیل طول ریشه
برخی از افرادی که دچار آسم و یا سابقه شکستگی دندان هستند، احتمال دارد تا در حین درمان ارتودنسی دچار تحلیل طول ریشه شوند. البته متخصص ارتودنسی به خوبی چنین شرایطی را در نظر گرفته و راهکارهایی را برای جلوگیری از بروز این عارضه انجام خواهد داد.
-
طولانی بودن دوره درمان
ارتودنسی دندان یک روش درمانی طولانی مدت بوده که در حدود 1 الی 3 سال زمان می برد. البته زمان دقیق آن با توجه به شرایط بیمار، نوع و شدت ناهنجاری، سن بیمار و بر اساس نظر ارتودنتیست تعیین می گردد.
-
خطای ارتودنتیست
اگر درمان به دست دندانپزشکی که تخصص ارتودنسی را ندارد، سپرده شود، در حین درمان و بعد از آن مشکلات بسیار زیادی برای بیمار ایجاد می شود. به همین دلیل است که همواره توصیه می شود تا در مرحله اولیه و قبل از شروع درمان، در انتخاب متخصص ارتودنسی نهایت دقت و توجه را داشته باشید.
مشاوره با ارتودنتیست قبل از درمان های دندانپزشکی
شما باید متوجه شوید که مشکل کارتان چیست و با کمک چه روشی می توانید آنچه که مورد نظرتان است را به دست بیاورید.
به همین جهت در اکثر مواقع توصیه می شود تا قبل از هرگونه اقدام برای درمان های دندانپزشکی، با ارتودنتیست مشورت شود، زیرا ممکن است تا برخی از درمان های دندانپزشکی سبب تحت تاثیر قرار دادن مشکلات ارتودنسی شوند. برخی از دلایلی که سبب مفید بودن مشاوره با ارتودنتیست می شوند، عبارتند از:
- مورد شایعی که در این باره وجود دارد، کشیدن دندان در ارتودنسی است. احتمال دارد تا دندان خرابی در روند درمان ارتودنسی کشیده شود و نیازی به پر کردن و یا عصب کشی آن وجود نداشته باشد.
- همچنین اگر از قبل دندانی کشیده شده باشد، ممکن است ارتودنسی این فاصله دندانی را جبران کرده و لزومی نباشد تا از روش های جایگزینی دندان و یا ایمپلنت استفاده نمایید.
کلینیک ارتودنسی پازل، با استفاده از فن آوری ها و تجهیزات نوین و به روز، می تواند تمام موارد گفته شده را تحت کنترل داشته باشد. دکتر احمدرضا حسینی، در مشاوره رایگان خود با دقت فراوان به ارزیابی وضعیت دهان و دندان شما می پردازد و مناسب ترین روش درمانی را با در نظر گرفتن بودجه مالی و شرایط فردی به شما ارائه می دهد. در این جلسه:
- ارتودنتیست با کمک عکس های رادیولوژی و اسکن های مورد نیاز، شرایط استخوان فک و ریشه دندان ها را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین به این مورد توجه دارد که آیا دندان دائمی در استخوان فک باقی مانده است و یا همه ی دندان های دائمی در خارج از آن قرار گرفته اند.
- متخصص ارتودنسی با شما در رابطه با شرایط دهان و دندانی و روش مناسب درمان آن صحبت کرده و تمام موارد لازم را برای شما مطرح می کند.
- شما می توانید در این مشاوره تمام سوالات خود را مطرح کنید تا بتوانید آگاهی و اطلاعات بیشتری درباره شیوه درمانی خود به دست بیاورید.
درد ارتودنسی دندان
به نظر شما آیا گذراندن دوره درمان ارتودنسی با درد غیر قابل تحمل و طولانی مدتی همراه است؟ این سوال در این بخش به طور دقیق به شما پاسخ داده خواهد شد.
بعد از نصب دستگاه های ارتودنسی در دهان و در روزهای ابتدایی کاملا طبیعی است که به دلیل عادت نداشتن به وجود جسمی خارجی در دهان احساس ناراحتی و درد داشته باشید.
اما این موضوع با گذر چند روز و رعایت توصیه های ارتودنتیست و یا با کمک داروهای مسکن قابل تحمل دخواهد بود.
طی مراحل درمان نیز در جلساتی که دستگاه های ارتودنسی تعویض می شوند، تا حدود 3 روز مصرف غذاهای سفت و سخت میتواند برایتان آزار دهنده باشد.
اما در کل باید بیان کرد این درمان هیچگونه درد غیر قابل تحملی برای شما نخواهد داشت.
مراقبت های ارتودنسی
زمانی که تحت درمان ارتودنسی دندان قرار می گیرید، از دستگاه ها و ابزار هایی استفاده می کنید که می توانند زمینه ساز فعالیت راحت تر باکتری ها و پلاک های دندانی باشند. بنابراین توجه به توصیه های ارتودنتیست و رعایت تمام نکات مراقبتی و بهداشت دهان و دندان اهمیتی دو چندان پیدا می کند. در ادامه شما را این نکات مراقبتی بیشتر آشنا می کنیم:
- مهم ترین نکته ای که باید بیش از قبل به آن توجه داشته باشید، بهداشت دهان و دندان است. باید به درستی مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. اگر از ارتودنسی متحرک استفاده می کنید، در هنگام مسواک زدن آن را از دهان خود در بیاورید و علاوه بر مسواک زدن، پلاک خود را به خوبی بشویید. احتیاط کنید که پلاک متحرک خود را با آب داغ نشویید. در صورتی که از ارتودنسی ثابت استفاده می کنید، روش های صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را از ارتودنتیست خود بیاموزید.
- از دهانشویه استفاده داشته باشید.
- مراقب پلاک ارتودنسی متحرک خود باشید تا گم نشود.
- در حین درمان ارتودنسی باید رژیم غذایی مناسبی را دنبال کنید و از مصرف غذاهای سفت و سختی که به دستگاه های ارتودنسی شما آسیب می رساند، پرهیز کنید.
- عادت های رفتاری نادرست مانند ناخن جویدن، مداد جویدن و یا گاز زدن یخ را ترک کنید.
- اگر ارتودنسی ثابت در دهان دارید، مراقب فعالیت های ورزشی خود باشید. در صورت لزوم از نایت گارد برای محافظت از دستگاه ارتودنسی خود در حین فعالیت های خود استفاده کنید.
- جلسات ویزیت خود را به طور منظم پیگیری کنید و همواره به توصیه های ارتودنتیست خود به درستی عمل کنید.
جستجو های مرتبط با این مطلب
- انواع ارتودنسی دندان
- ارتودنسی دندان قیمت سال ۱۴۰۰
- ارتودنسی دندان قیمت
- ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد
- بهترین نوع ارتودنسی دندان
- ارتودنسی دندان نیش
- ارتودنسی دندان در ایران
- فیلم ارتودنسی دندان