مقالات ارتودنسی

قالب گیری ارتودنسی چیست؟ | نحوه انجام و فیلم + نکات مهم

آیا تاکنون قالب گیری دندان را انجام داده اید؟ قالب گیری دندان چه کاربردهایی دارد و در چه مواقعی انجام می گیرد؟ در این مقاله کاربردها، روش قالب گیری ارتودنسی دندان، هزینه قالب گیری ارتودنسی و کلیه موارد مربوط به این عملیات را برای شما عزیزان و همراهان همیشگی پازل کلینیک شرح خواهیم داد.

چکیده مطلب

یکی از این مراحل قالب گیری دندان و فک بوده که با استفاده از مواد خاصی و به شکل خمیر در آمده، بر روی دندان و فک ها قرار می گیرد. نگران نباشید، قالب گیری دندان و فک، طولانی نیست و در کوتاه ترین زمان ممکن تمام خواهد شد. در این مقاله شما را با قالب گیری ارتودنسی، نحوه انجام، علل، هزینه، معایب و … آشنا خواهیم کرد.

قالب گیری ارتودنسی چیست؟

یکی از مراحل مورد نیاز قبل از شروع درمان که به منظور تعیین شکل و فاصله دندان ها، میزان جلو و عقب بودن آن، فاصله بین دندان ها، طرز چینش دندان ها، ابعاد فک و دندان ها و برای ساخت بریس های ارتودنسی انجام می گیرد، قالب گیری ارتودنسی می باشد. قالب گیری در کلینیک ارتودنسی، به شکل های مختلف و با استفاده از مواد خمیر مانند انجام می شود.

 نحوه قالب گیری ارتودنسی

برای قالب گیری ارتودنسی ابتدا متخصص ارتودنسی از دو tray استفاده کرده و تری ها را روی دندان ها قرار می دهد. سپس آن ها را با ماده مخصوصی پر می کند. رایج ترین و کاربردی ترین ماده برای قالب گیری ارتودنسی دندان ها، نمک اسید آلژینیک یا آلژینات که با ترکیب آن با آب، خمیر قالب گیری حاصل می شود. بلافاصله بعد از ساخت خمیر، آن را داخل دو تری قرار داده و تری ها را روی فک پایین و فک بالا قرار می دهد. سپس با حرکت فک (باز و بسته شدن آن) قالب به دست آمده را برداشته و گچ مخصوصی را به آن اضافه می کند. سپس قالب را به آزمایشگاه می فرستد تا سازندگان تجهیزات ارتودنسی بتوانند طبق ابعاد فک و دندان ها، بریس و تجهیزات لازم را برای فرد بسازند.

علل قالب گیری ارتودنسی

این فرایند به دلیل بررسی وضعیت دندان ها (جلو زدگی و عقب زدگی دندان ها و فک، فاصله های دندانی، نامرتب بودن و چینش دندان ها) و وضعیت فک و ناهنجاری های ایجاد شده (اوربایت، کراس بایت، آندر بایت، اپن بایت و….) و همچنین ساخت تجهیزات ارتودنسی مورد نیاز و متناسب با وضعیت فک و دهان بیمار انجام می گیرد.

هزینه قالب گیری ارتودنسی

بخشی از هزینه ارتودنسی دندان، مربوط به قالب گیری و ساخت تجیهزات مورد نیاز دندان در لابراتور می باشد. در این مرحله علاوه بر دستمزد متخصص، هزینه مواد قالب گیری و ارجاع قالب به لابراتور نیز محاسبه می شود.

فیلم قالب گیری ارتودنسی

این مطلب به زودی به روز رسانی می شود.

مواد و ابزار قالب گیری ارتودنسی

در قالب گیری ارتودنسی از مواد و ابزار مختلفی استفاده می شود و مهم ترین آن ها عبارتند از:

1. آلژینات: این ماده از گیاه جلبک و یا کتانجک دریایی تهیه شده و علاوه بر دندانپزشکی در صنایعی همچون، تولید مواد آرایشی و پوستی و ترمیم کننده های زیبایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
2. الاستومری: این ماده امروزه مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته چرا که می تواند به صورت خود به خودی سفت شود و خاصیت الاستیک نیز دارد.
3. پلی اتر: این ماده پایدار بوده و بو و طعم آن نیز مورد قبول است.
4. پلی سولفید: این ماده بوی بد و شدید دارد و به همین دلیل اکثر افراد بعد از ورود آن به دهانشان، دچار حالت تهوع می شوند.
5. تری tray: تری ها از وسایل و ابزار مهم در قالب گیری ارتودنسی دندان ها بوده و به سه دسته تقسیم می شوند:
   • Quadrant tray: این نوع برای پوشش بخشی از قوس فک مورد استفاده قرار می گیرد.
   • Full arch tray: این نوع تری برای پوشش قوس کامل فک مورد استفاده قرار می گیرد.
   • Section tray: این نوع تری برای پوشش دندان های جلویی مورد استفاده قرار می گیرد.

معایب قالب گیری ارتودنسی

مهم ترین مشکل و ناراحتی که می تواند در حین این فرایند برای بیمار اتفاق بیفتد و از معایب آن به شمار می رود، رفلکس ناگهانی یا حالت تهوع می باشد. هنگام ورود قالب به داخل دهان گاهی ممکن است به صورت غیر ارادی و تنها به دلیل حساسیت و ترس از ورود مواد به داخل گلو و یا به دلیل بو و مزه بد مواد تشکیل دهنده خمیر، فرد دچار رفلکس تهوع شود. رفلکس تهوع قسمتی از دهان یا همان قسمت نرم کام است که در ناحیه عقب دهان قرار گرفته و با لمس و تحریک آن فرد دچار حس تهوع می شود. گاهی نیز ممکن است به دلیل ورود مواد و یا آب دهان به داخل حلق و گلو، فرد دچار تهوع شود. البته برای جلوگیری از این عارضه، روش های بی حس کننده موضعی با استفاده از داروهای بی حسی موضعی و اسپری های مخصوص وجود داشته و ارتودنتیست معمولا قبل از شروع، قسمت سقف دهان بیمار را بی حس خواهد کرد.

 نکات مهم قالب گیری ارتودنسی

در رابطه با قالب گیری، نکات مهمی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:

1. دقت داشته باشید در صورتی که ناحیه رفلکس تهوع شما در قسمت جلو تر از حالت عادی قرار دارد و از این موضوع مطلع هستید، حتما قبل از قالب گیری به متخصص ارتودنسی اطلاع دهید.
2. در حین درمان از دهان نفس نکشید و با بینی تنفس کنید.
3. سعی کنید قبل از شروع و یا حین قالب گیری استرس نداشته باشید و عصبی نشوید، چرا که قالب گیری کار بسیار ساده ای بوده و البته انجام آن نیز برای ارتودنسی کاملا ضروری می باشد.
4. تاجای ممکن سعی کنید آب دهان خود را کمتر قورت بدهید و آن را با دستمال خشک کنید، چرا که بلع آب دهان می تواند موجب حس مزه مواد خمیر قالب گیری و تشدید حالت تهوع شود.
5. به هیچ عنوان در هنگام قالب گیری، تری ها را دستکاری نکنید و از دهان خود خارج نکنید، چرا که با این عمل تمام فرایند خراب شده و باید به طور مجدد قالب گیری انجام شود.

سوالات متداول

1.  آیا راه حلی برای جلوگیری از حالت تهوع در زمان قالب گیری دندان و فک وجود دارد؟

   در پاسخ به این سوال باید گفت، حالت تهوع در حین قالب گیری طبیعی بوده و علت آن نیز تحریک ناحیه حساس و رفلکس تهوع می باشد. متخصص ارتودنسی، جهت جلوگیری از حالت تهوع در فرد، می تواند از بی حس کننده های مختلفی از جمله اسپری های دهانی بی حسی استفاده کند و با سر کردن و بی حس کردن کام دهان، از بروز حالت تهوع جلوگیری کند. ناگفته نماند بیمار نیز باید طی این عملیات، از راه بینی تنفس کند.

2. مدت زمان قرارگیری قالب در دهان چقدر است؟

   مدت زمان قرارگیری قالب در دهان و سفت شدن آن حدود ۱ دقیقه بوده و در طی این مدت متخصص ارتودنتیست، به منظور منحرف کردن فکر بیمار از قالب گیری، شروع به صحبت های غیر پزشکی کرده و کمک می کند تا یک دقیقه قالب گیری به سرعت تمام شود.

3. قالب گیری دیجیتالی یا سه بعدی برای ساخت قالب های ارتودنسی چگونه است؟

   یکی از روش های قالب گیری، قالب گیری با پرینتر سه بعدی یا دیجیتالی بوده که در آن به جای استفاده از آلژینات از دوربین و پرینتر سه بعدی استفاده شده با قرار دادن قسمت مخصوصی از دوربین بر روی دندان و گاز گرفتن آن، دوربین شروع به اسکن وضعیت دهانی فرد کرده و از کام، دندان ها، لب ها و فک عکس برداری می کند. سپس این عکس ها توسط متخصص ارتودنتیست بررسی شده و برای تهیه قالب در اختیار آزمایشگاه قرار می گیرند.

درباره دکتر احمدرضا حسینی، متخصص ارتودنسی