وسایل ارتودنسی

براکت ارتودنسی: کاربردها و نحوه کار + هزینه و انواع براکت

از ایزار ارتودنسی چه می دانید؟ براکت چیست و در چه انواعی تقسیم بندی می شود؟ برای انتخاب براکت مناسب چه معیارهایی باید مورد توجه قرار بگیرند؟ جهت اطلاع بیشتر در این زمینه با ما همراه باشید.

چکیده مطلب

همانطور که می دانید درمان ارتودنسی با استفاده از ابزارها و دستگاه های بسیار متنوعی انجام می گیرد که یکی از دستگاه های اصلی و رایج در این روش درمانی، براکت ارتودنسی می باشد.
آیا می دانید که براکت چه نقشی در روند درمانی خواهد گذاشت؟
انواع براکت ها را می شناسید؟
در درمان شما از کدام نوع برایتان استفاده می شود؟
در این مقاله مختصر و مفید با پازل کلینیک همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با این دستگاه مهم در ارتودنسی به دست آورید.

براکت ارتودنسی چیست؟

در روش درمانی ارتودنسی از ابزار و دستگاه های مختلفی استفاده می شود که یکی از مهم ترین و اصلی ترین این ابزار ها، براکت های ارتودنسی می باشند. براکت های ارتودنسی از دو بخش اصلی یعنی سیم های ارتودنسی و بریس ارتودنسی تشکیل شده و با قرار گیری روی دندان ها به اصلاح ناهنجاری های موجود در فک و دندان ها می پردازد. به طور کلی می توان گفت براکت ها، همان نگین های چسبنده ای هستند که روی دندان قرار می گیرند و توسط سیم و کش های ارتودنسی به دندان فشار وارد کرده و موجب بهبود و جای گیری صحیح دندان ها می شوند.

انواع براکت ارتودنسی

براکت های ارتودنسی و دندانی، از نظر روش اتصال، ماده سازنده و همچنین نوع قرارگیری روی دندان ها، با یکدیگر فرق داشته و به همین دلیل دارای انواع مختلفی می باشند که انواع براکت های ارتودنسی عبارتند از:

1. براکت فلزی

   

   یکی از پر کاربردترین و بهترین نوع براکت که به صورت رایج در ارتودنسی ثابت مورد استفاده قرار می گیرد، براکت فلزی می باشد. این براکت دارای مقاومت بسیار بالایی بوده و احتمال ساییدگی آن بسیار کم می باشد. همچنین جنس این براکت از طلا، استیل ضد زنگ، تیتانیوم، کروم و یا کبالت بوده و به همین دلیل مقاومت آن بالا می باشد. این براکت ها توسط چسب مخصوصی و با استحکام بالا بر روی دندان ها چسبیده و سپس توسط سیم های ارتودنسی و با اعمال فشار و نیرو به قرارگیری صحیح دندان ها در محل اصلی خود کمک می کنند. این براکت ها دارای مزیت ها و معایبی می باشند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

   مزایای براکت فلزی

   1. این براکت ها قابل بازیافت بوده و می توان به صورت مجدد از آن ها استفاده کرد.
   2. این براکت ها در مقایسه با سایر براکت ها هزینه مناسبی داشته و مقرون به صرفه هستند.

    معایب براکت فلزی

   این براکت ها به طور کامل بر روی دندان ها مشخص شده و از نظر زیبایی تاثیر زیادی بر روی چهره و ظاهر فرد می گذارند.

2. براکت سرامیکی

   

   براکت سرامیکی از دیگر انواع براکت های ارتودنسی بوده و جنس آن از اکسید تیتانیوم می باشد. این براکت در برابر فشار مقاوم و پایدار بوده اما نمی تواند همانند براکت های فلزی در برابر شکستگی مقاومت کند. این براکت نیز دارای مزیت ها و هنچنین معایبی است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

    مزایای براکت سرامیکی

   مزایای براکت سرامیکی عبارتند از:

   1. این براکت از نظر جلوه ظاهری، همانند براکت فلزی نبوده و مشخص نمی شود.
   2. دوره درمان ارتودنسی فرد با استفاده از این براکت کمتر و کوتاه تر می گردد.

    معایب براکت سرامیکی

   معایب براکت سرامیکی عبارتند از:

   1. این براکت ها نسبت به براکت های فلزی گران تر بوده و هزینه بیشتری دارند.
   2. این براکت ها نیاز به مراقبت بیشتر داشته چرا که می توانند به دلیل مصرف نوشیدنی های رنگی، دچار تغییر رنگ شوند و یا روی آن ها لکه ظاهر شود.

3. براکت پلاستیکی

   

   براکت های پلاستیکی معمولا در صورتی مورد استفاده قرار می گیرند که بیمار تمایل به انتخاب و استفاده از براکت های فلزی نداشته باشد و متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که می تواند به جای براکت فلزی از پلاستیکی استفاده کند. این براکت ها نیز دارای مزایا و معایب مختلفی می باشند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

   مزایای براکت پلاستیکی

   1. این نوع براکت ها قابل مشاهده نبوده و در ظاهر و چهره فرد اختلال ایجاد نمی کنند.

    معایب براکت پلاستیکی

   1. این نوع براکت با نوشیدن مواد رنگی و یا استعمال دخانیات، تغییر رنگ داده و کدر می شود.

4. براکت لینگوال

   

   این براکت از جنس فلز بوده و در قسمت داخلی و پشتی دندان ها (داخل حفره دهان) قرار می گیرد. این براکت به صورت مخفی بوده و در مقایسه با براکت فلزی کاربرد کمتری دارد. البته ناگفته نماند عملکرد این براکت ها با یکدیگر یکسان بوده و مانند سایر براکت ها دارای مزایا و معایب مختلفی می باشند که این مزایا و معایب عبارتند از:

   مزایای براکت لینگوال

   1. تنها مزیت این نوع براکت این است که در قسمت پشتی و داخلی دهان و دندان ها قرار می گیرد و در ظاهر فرد تغییر و اختلالی ایجاد نمی کند.

    معایب براکت لینگوال

   معایب براکت لینگوال عبارتند از:

   1. تخصص بالا نیاز داشته و سخت می باشد.
   2. هزینه این براکت نسبت به براکت فلزی بیشتر می باشد.
   3. این براکت تا حدی روی گفتار و تکلم فرد تاثیر گذاشته و گاهی در بلع غذا نیز اختلال ایجاد می کند.
   4. دوره تمیز کردن براکت های لینگوال نسبت به سایر براکت ها دشوار بوده و البته نصب آن نیز به درمان با استفاده از این نوع براکت طولانی تر می شود.
   5. ممکن است به دلیل قرار گیری آن ها در قسمت داخلی دهان، زبان و لثه ها دچار ناراحتی و آسیب شوند.

5. براکت دیمون

   

   یکی از انواع پیشرفته براکت های ارتودنسی، براکت دیمون می باشد. این براکت به گونه طراحی شده است که بعد از قرارگیری آن روی دندان ها، فرد نیاز به کش ارتودنسی نداشته و به همین دلیل نیز بعد از نصب آن ها جلب توجه شدید صورت نمی گیرد و البته تمیز کردن آن نیز راحت تر است. این براکت ها دارای فنری کوچک هستند که به سیم ارتودنسی فشار وارد کرده و موجب حرکت دندان ها و قرار گیری آن ها در جایگاه اصلی خود می شود. ناگفته نماند این براکت ها نیاز به اعمال فشار نداشته و به صورت خودکار تنظیم می شوند. براکت های دیمون دارای مزایا و معایب مختلفی هستند:

   مزایای براکت دیمون

   مزایای این براکت عبارتند از:

   1. این براکت ها شفاف تر بوده و نسبت به سایر براکت های فلزی، زیبا تر است.
   2. این براکت با وجود اینکه از تکنولوژی خاصی برخوردار است، اما مقرون به صرفه بوده و هزینه آن مناسب است.
   3. این براکت اصطکاک کمتر داشته و موجب سایش و فرسودگی دندان ها نمی شود.
   4. این براکت ها به صورت خودکار تنظیم شده و به همین دلیل به ویزیت کمتری نیاز دارند.
   5. طول درمان ناهنجاری ها با استفاده از این نوع براکت کمتر و کوتاه تر می باشد.

    معایب براکت دیمون

   1. این براکت ها گران تر از سایر براکت ها می باشند، اما مقرون به صرفه هستند
   2. در روزهای اولیه بعد از نصب براکت، ناراحتی و درد ایجاد شده بیشتر بوده و بعد از گذشت چندین روز از بین می رود.

هزینه براکت های ارتودنسی

براکت های ارتودنسی بر اساس معیار ها و عوامل متفاوتی هزینه های متفاوتی دارند. هزینه براکت ارتودنسی با توجه به نوع، نحوه نصب و …. بدین ترتیب محاسبه می شود:

1. براکت های فلزی مقرون به صرفه ترین نوع براکت بوده و نسبت به سایر براکت ها از هزینه کمتری برخوردارند.
2. براکت های دیمون از سیستم پیشرفته و تکنولوژی خاصی برخوردار بوده و به همین دلیل در مقایسه با سایر براکت ها گران ترند.
3.  براکت های لینگوال نصب دشوار و سختی داشته و به همین دلیل از هزینه بالایی برخوردارند.
   جهت اطلاع بیشتر از هزینه براکت های ارتودنسی همین الان با پازل کلینیک تماس بگیرید.

کاربرد براکت های ارتودنسی

براکت های ارتودنسی با توجه به میزان و شدت نامرتب بودن دندان ها، تعداد دندان های کج، جلو و یا عقب زده، فاصله بین دندان ها و …. مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله کاربردهای این دستگاه می توان به موارد زیر اشاره داشت:

1. کمک به بهبود انواع ناهنجاری های فکی

   این براکت ها به بهبود وضعیت اوربایت، کراس بایت، اپن بایت، دیپ بایت، آندربایت و سایر مشکلات فک در سنین کودکی و در سنین بزرگسالی حتی به کمک ارتوسرجری (ارتودنسی همراه با جراحی فک) کمک می کنند.

2. صاف کردن دندان های کج

   براکت ها در درمان ارتودنسی نقش بسیار مهمی در صاف کردن دندان های کج دارند.

3. بستن فاصله ها

   درمان دیاستم و یا بستن فاصله بین دندان ها نیز از دیگر کاربردهای براکت می باشد.

نحوه عملکرد براکت های ارتودنسی

اگر تمایل دارید تا به طور مختصر در رابطه با مکانیسم اثر این دستگاه ها در درمان ارتودنسی مطلع شوید، پس در این بخش نیز با ما همراه باشید.
به طور کلی رباط پریودنتال در زیر بافت لثه قرار داشته که با احاطه ریشه دندان، سبب نگه داشتن دندان در جای خود می شود. در واقع این رباط را می توان نوعی رابط بین استخوان فک و دندان ها به حساب آورد.
در فرایند ارتودنسی، براکت ها به اعمال فشار و کشش به این رباط پرداخته و سبب می شوند تا دندان ها در جهت مربوطه سبب شده و حرکت کنند که در نهایت به صاف و مرتب شدن دندان ها می انجامد.

نحوه تنظیم براکت های ارتودنسی

براکت ها در ابتدا توسط الاستیک ها به سیم ارتودنسی متصل می شوند و سپس بعد از برداشته شدن سیم، موقعیت و وضعیت دندان ها مورد بررسی قرار می گیرند. در آخر ارتودنتیست سیم قبلی و یا یک سیم جدید را روی براکت های دندانی قرار داده و سپس برای تثبیت سیم ارتودنسی و فیکس شدن آن از الاستیک های جدید استفاده می کند.

روش های کاهش درد بعد از نصب براکت های ارتودنسی

بعد از نصب براکت های ارتودنسی بر روی دندان ها، فرد دچار درد و ناراحتی می شود. فرقی ندارد نوع براکت چیست و چگونه روی دندان ها نصب شده است، این درد به صورت طبیعی و زودگذر اتفاق افتاده و برای کاهش شدت آن می توان از راه و روش های مختلفی استفاده کرد، که این روش ها عبارتند از:

1. استفاده از داروهای مسکن به منظور بهبود و کاهش درد ناشی از براکت ها
2.  استفاده از کمپرس های سرد به منظور کاهش التهاب ایجاد شده در دهان و صورت
3. ماساژ لثه به صورت آرام و به منظور کاهش و تسکین درد
4.  مصرف غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خودن غذاهای سفت
5. استفاده از موم ارتودنسی برای جلوگیری از زخم شدن بافت های نرم داخلی دهان

سوالات متداول

1. براکت مناسب دندان بر اساس چه معیارهایی انتخاب می شود؟

   یکی از دغدغه های افراد و سر درگمی های آنان برای درمان ارتودنسی، انتخاب نوع و جنس براکت های ارتودنسی می باشد. این انتخاب بر اساس معیارهای مختلف و خاصی انجام می گیرد. بعد از مراجعه به مطب ارتودنسی، با توجه به نوع آسیب، شدت و میزان عارضه، سن بیمار و شرایط بیمار، بهترین و مناسب ترین براکت های ارتودنسی انتخاب می شود.

2. بعد از شکسته شدن براکت های ارتودنسی چه باید کرد؟

   در صورت ورود فشار و ضربه و یا دستکاری براکت ها و مصرف مواد غذایی سفت و سخت، ممکن است براکت های ارتودنسی دچار شکستگی شوند که در این شرایط باید در اسرع وقت جهت بررسی وضعیت دندان ها و براکت ها و همچنین نصب مجدد براکت های ارتودنسی به مطب ارتودنسی مراجعه کرد. دقت داشته باشید به هیچ عنوان سیم و براکت ها را دستکاری نکنید چرا که ممکن است دچار آسیب دندان و لثه شوید. همچنین برای جلوگیری از زخم، می توانید روی قسمت شکسته شده، موم ارتودنسی قرار دهید. در صورت جدا شدن براکت از سیم، براکت را جدا کنید تا اشتباهی با غذا قورت ندهید.

3. کنده شدن براکت چه عوارضی را به دنبال دارد؟

   در صورت شل شدن براکت ارتودنسی یا افتادن و کنده شدن آن از روی دندان، درمان با مشکل مواجه شده و برای مدتی متوقف می شود. در نتیجه از مهم ترین عوارض این اتفاق می توان به توقف درمان و نیاز به مراجعه مجدد و نصب دوباره براکت های ارتودنسی اشاره کرد. بعد از افتادن و کنده شدن براکت باید سریعا به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد تا در اسرع وقت و با نصب براکت های جدید، درمان مجددا آغاز شود.

4. علل شکستگی براکت های ارتودنسی چیست؟

   براکت ارتودنسی می تواند به دلایل مختلفی دچار آسیب و شکستگی شود که این دلایل عبارتند از:

   1. مصرف غذاها و مواد خوراکی سفت و سخت
   2. دستکاری براکت ها توسط دست و یا اشیا مختلف
   3. ضربه طی سوانح و حوادث مختلف
   4. فشار بیش از اندازه به براکت ها
   5. جویدن آدامس با براکت ها

5. آیا تنظیم براکت ها دردناک است و بیمار هر جلسه احساس درد خواهد داشت؟

   از آنجایی که براکت های ارتودنسی برای عملکرد صحیح و تاثیر مثبت درمان ارتودنسی هر جلسه به تنظیم نیاز دارند، یکی از نگرانی های بیمار احساس درد در هر جلسه تنظیم براکت های ارتودنسی می باشد. در رابطه با این موضوع باید گفت، در هنگام تنظیم براکت های ارتودنسی ممکن است، کمی درد احساس شود که البته این درد خفیف بوده و با استفاده از داروهای مسکن برطرف می شود.

درباره دکتر احمدرضا حسینی، متخصص ارتودنسی