مقالات ارتودنسی

غیبت دندانی چیست؟ | علل ایجاد و عوارض | 4 روش درمانی موثر

غیبت دندانی چیست و به چه دلایلی رخ می دهد؟ آیا تنها کودکان دچار این عارضه می باشند؟ روش های درمان این عارضه چیست؟ آیا می توان مانع از بروز آن شد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در رابطه با غیبت دندانی به دست آورید.

چکیده مطلب

ممکن است شما نیز جزء آن دسته از افرادی باشید که دندان خود را از دست داده اید و به دنبال یافتن روشی برای پر کردن جای خالی به وجود آمده باشید تا علاوه بر بهبود ظاهر لبخند، از سلامت دهان و دندان خود نیز مراقبت کنید. آیا از روش های درمانی موجود اطلاع دارید؟ علل ایجاد این عارضه و راه های پیشگیری از آن کدام اند؟ آیا می دانید که ارتودنسی می تواند در درمان غیبت دندانی نقش داشته باشد؟
در این مقاله به پاسخ تمام این سوالات و ارائه اطلاعات لازم در این باره پرداخته ایم. با پازل کلینیک همراه باشید.

غیبت دندانی چیست؟

غیبت دندانی به حالتی گفته می شود که فرد یک یا چند دندان خود را از دست داده باشد. این عارضه می تواند بر اثر عوامل مختلفی اتفاق بیفتد و علاوه بر تاثیر نامطلوبی که بر ظاهر و چهره فرد دارد، سلامت دهان و دندان او را نیز به خطر بیندازد. خوشبختانه غیبت دندانی با استفاده از روش های درمانی متفاوتی مانند ارتودنسی قابل درمان می باشد و فرد می تواند مجددا زیبایی، سلامت دهان و دندان و اعتماد به نفس خود را به دست آورد.

علل غیبت دندانی

این اختلال بر اثر موارد متعددی رخ می دهد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

1. پوسیدگی دندان

   عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث پوسیدگی دندان ها می شود. این پوسیدگی ها در صورتی که به موقع درمان نشوند و پیشرفت کنند، ممکن است قابل درمان نباشند و باعث از دست دادن دندان ها شوند.

2. بیماری لثه

   بیماری های پریودنتال که بر اثر عواملی مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و یا ابتلا به برخی بیماری ها ایجاد می شوند، در موارد شدید به دندان ها آسیب وارد می کنند و می توانند موجب از دست دادن آن ها می شوند.

3. عوامل ژنتیکی

   عوامل ژنتیکی می توانند باعث از دست دادن مادرزادی دندان ها می شوند.

4. ضربه به دندان

   ضربه به دندان بر اثر آسیب های ورزشی و یا حادثه، از دیگر علل از دست دادن دندان می باشد.

5. کیست های دندانی

   کیست های دندانی در صورتی که بزرگ شوند، به دندان ها فشار وارد کرده و موجب لق شدن آن ها و در نهایت افتادن دندان شوند.

غیبت دندانی در کودکان

غیبت دندانی در کودکان می تواند به دو دلیل اتفاق بیفتد. دلیل اول شامل حالتی می باشد که در آن به دلیل نقص مادرزادی، یک یا تعدادی از دندان های کودک رشد نمی کنند و این موضوع می تواند هم دندان های شیری و هم دندان های دائمی را در بر بگیرد. دلیل دوم شامل ضربه خوردن به دندان کودک می باشد که موجب افتادن آن می شود. در هر دو حالت والدین باید جهت پیشگیری از ایجاد ناهنجاری ها و عوارض بعدی این مشکل، کودک خود را نزد دندانپزشک و متخصص ارتودنسی خوب ببرند تا اقدامات درمانی لازم را انجام دهند. علاوه بر این باید در انجام مراقبت های بهداشتی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به کودک خود کمک نمایند.

روش های درمان غیبت دندانی

در دندانپزشکی مدرن، روش های درمانی فوق العاده ای برای پر کردن و جایگزینی دندان های از دست رفته وجود دارد که بیماران با استفاده از آن ها می توانند زیبایی لبخند خود را بازگردانند و همچنین از سلامت دهان و دندان خود محافظت کنند. در ادامه به معرفی و توضیح این روش ها می پردازیم:

1. ارتودنسی

   

   ارتودنسی مناسب ترین و بهترین روش برای پر کردن جای خالی دندان های از دست رفته می باشد. ارتودنسی برای پر کردن فضای خالی بین دندان ها با انجام تصویربرداری ها و معاینات لازم توسط متخصص ارتودنسی با دو هدف انجام می شود، با استفاده از بریس های ارتودنسی می توان فضای خالی بین دندان ها را پر کرد و یا در صورتی که لازم باشد تا دندان توسط ایمپلنت جایگزین شود، با استفاده از بریس ها فضای خالی گسترش داده می شود تا فضای کافی برای کاشت ایمپلنت به وجود بیاید. گرچه این درمان چند ماه طول می کشد، اما با استفاده از آن می توان بدون وارد کردن یک شیء مصنوعی به دهان، بهترین نتیجه را به دست آورد.

2. ایمپلنت

   

   ایمپلنت دندان یک روش دائمی برای جایگزین کردن دندان از دست رفته می باشد و شامل یک پیچ و تاج است که جایگزین آن می شوند. در واقع پیچ با استخوان فک پیوند می خورد و همانند ریشه دندان عمل می کند. سپس تاج دندان که از لحاظ ظاهری شباهت بسیار زیادی با دندان طبیعی دارد، بر روی آن نصب می گردد. عملکرد ایمپلنت همانند دندان های طبیعی می باشد و از عوارضی مانند جابجایی دندان ها و یا تحلیل رفتن استخوان فک در ناحیه ای که ریشه دندان وجود ندارد، پیشگیری می کند.

3. استفاده از بریج

   

   با استفاده از بریج می توان فضای خالی بین دندان ها را پر کرد، اما بریج تنها می تواند جای خالی تاج دندان را پر کند، ولی جای ریشه آن همچنان خالی می ماند و و همچنان نمی توان از تحلیل استخوان فک آن ناحیه پیشگیری نمود.

4. استفاده از دندان مصنوعی

   

   دندان مصنوعی نیز می تواند از دیگر روش های پر کردن فضای خالی بین دندان ها باشد، ولی این روش نیز مانند بریج دندان نمی تواند ار تحلیل استخوان فک جلوگیری کند.

عوارض غیبت دندانی

اگر دندان از دست رفته را جایگزین نکنم چه اتفاقی می افتد؟ همه افراد برای سلامت دهان و دندان به مجموعه کاملی از دندان ها نیاز دارند. به همین دلیل است که دندانپزشکان در صورت لزوم، بیماران را تشویق می کنند تا درمان های توصیه شده مانند پرکردن دندان یا روکش دندان را برای ترمیم مشکلات به وجود آمده انجام دهند تا از عارضه از دست دادن دندان پیشگیری شود. با این حال، گاهی اوقات کشیدن دندان تنها گزینه پیش رو است. در این موارد، جایگزین کردن دندان از مشکلات دردناک و پر هزینه جلوگیری می کند. در صورتی که فضای خالی دندان از دست رفته پر نشود، عوارض زیر رخ می دهند:

1. آسیب به دیگر دندان ها

   در صورتی که یک یا تعدادی از دندان ها از دست بروند، سایر دندان ها شروع به حرکت و جابجایی به سمت فضای خالی ایجاد شده خواهند کرد. این اتفاق منجر به ایجاد اختلال در عمل جویدن غذا و ساییدگی دندان ها و همچنین قرار گرفتن آن ها در معرض پوسیدگی می شود.

2. آسیب به لثه

   خالی ماندن جای دندان از دست رفته موجب می شود تا مواد غذایی و نوشیدنی ها به طور مستقیم با لثه در تماس باشند و این امر باعث بروز التهاب و بیماری های لثه می گردد.

3. آسیب به استخوان فک

   پس از کشیدن و یا از دست دادن دندان، استخوان فکی که ریشه دندان را احاطه کرده بود، شروع به تحلیل رفتن می کند. این تحیل می تواند ظاهر بیمار را نیز تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این جابجایی دندان ها به سمت فضای خالی منجر به مشکلات مربوط به هم ترازی بایت و همچنین مشکلات TMJ (مشکلات فکی) می شود.

4. کاهش اعتماد به نفس

   جای خالی دندان از دست رفته، می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شود.

5. اختلال در گفتار

   بسته به محل دندان از دست رفته، ممکن است راحت و صحیح صحبت کردن با مشکل مواجه شود.

پیشگیری از غیبت دندانی

با رعایت نکات زیر می توان از غیبت دندانی پیشگیری نمود:

1. رعایت بهداشت دهان و دندان

   رعایت بهداشت دهان و دندان که شامل مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان یک بار در روز می تواند خطر ایجاد پوسیدگی دندان و همچنین عفونت لثه را که دو مورد از بزرگترین و علل ار دست دادن دندان می باشند را کاهش دهد.

2. مراجعات منظم به کلینیک دندانپزشکی

   انجام چکاپ های 6 ماهه برای بررسی وضعیت دهان و دندان و تمیز کردن اصولی دندان ها و برطرف کردن سایر مشکلات در صورت وجود، می تواند از بروز عواملی که موجب از دست دادن دندان می شوند، پیشگیری نمود.

3. استفاده از محافظ دهان

   گرچه پیشگیری از حوادث غیرمنتظره امکان پذیر نمی باشد، اما با رعایت برخی نکات تا حدودی می توان از آن ها جلوگیری کرده و یا از دندان ها در مقابل آن ها محافظت نمود. به طور مثال توصیه می شود تا افرادی که در ورزش های تماسی و یا رزمی فعالیت دارند، از محافظ دهان در طول انجام فعالیت ورزشی خود استفاده کنند.

سوالات متداول

1. چرا نباید فضای خالی دندان از دست رفته را نادیده گرفت؟

   فضای خالی بین دندان ها می تواند تبدیل به محلی برای تجمع باکتری ها، جرم ها و پلاک ها بر روی خط لثه شود و فرد را در معرض ابتلا به عفونت و سایر بیماری های لثه قرار دهد.

2. بهترین روش جایگزین کردن دندان های از دست رفته چیست؟

   بهترین روش جایگزین کردن دندان های از دست رفته، استفاده از ارتودنسی می باشد که بدون نیاز به استفاده و قرار دادن اشیاء و دندان های مصنوعی در دهان، انجام می شود و نتیجه دائمی و همیشگی دارد.

3. اهمیت پر کردن فضای خالی موجود و یا جایگزین کردن دندان چیست؟

   گاهی اوقات دندان از دست رفته ممکن است در بخش جلویی دهان نباشد و به دلیل نمایان نبودن آن، بیمار احساس نیاز به پر کردن آن فضا نداشته باشد. لازم به ذکر است که گرچه زیبایی و ظاهر دندان ها دارای اهمیت بالایی می باشد، اما نبود دندان تاثیرات نامطلوب و گاها خطرناکی بر سلامت سایر دندان ها، لثه و همچنین فک دارد، به همین دلیل بیمار باید هرچه زودتر نسبت به درمان این عارضه اقدام نماید.

4. اهمیت مراجعه به کلینیک ارتودنسی در کودکی چیست؟

   در صورتی که کودک دندان غایب داشته باشد و این اختلال به موقع کنترل و درمان نشود، عوارض بعدی مانند اختلالات فکی و دندانی را به همراه خواهد داشت که درمان آن ها در بزرگسالی دشوارتر می باشد و نیازمند صرف وقت و هزینه های اضافی می شود. علاوه بر این اختلالات فکی در سنین پایین با ارتودنسی قابل درمان می باشند، اما با افزایش سن ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی وجود داشته باشد. بنابراین توصیه می شود تا در صورت وجود اختلال غیبت دندانی در کودک خود، او را در سن 7 سالگی نزد ارتودنتیست ببرید.

درباره دکتر احمدرضا حسینی، متخصص ارتودنسی