مقالات ارتودنسی

تفاوت ارتودنسی و لمینت دندان | ارتودنسی کنیم یا لمینت؟

از روش های درمانی و کاربردهای لمینت و ارتودنسی چه می دانید؟ کدام روش بهتر است؟ آیا لمینت می تواند به جای روش ارتودنسی مورد استفاده قرار بگیرد؟ در انتخاب روش درمانی مناسب لمینت و ارتودنسی چه معیارهایی حائز اهمیت است؟ شما عزیزان و همراهان همیشگی پازل کلینیک می توانید جهت اطلاع بیشتر از این روش های درمانی و تفاوت اساسی میان آن تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

چکیده مطلب

یکی از معیارهای داشتن یک درمان خوب و مناسب و اثر بخشی مطلوب آن، انتخاب صحیح روش درمانی می باشد. از جمله روش های موثر برای درمان ناهنجاری های دندان، لمینت و ارتودنسی دندان می باشند که هر کدام با توجه به وضعیت و شرایط فرد و همچنین صلاح دید ارتودنتیست صورت می گیرند. اما مزایا و معایب هر کدام از این روش ها چیست؟ چه تفاوتی میان آن ها وجود دارد؟ چنانچه می خواهید اطلاع بیشتری در رابطه با این روش های درمانی و زیبایی مربوط به دندان کسب کنید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

آشنایی با روش ارتودنسی دندان

در این روش متخصص ارتودنسی سعی می کند، با استفاده از ابزار مختلف (بریس های ارتودنسی، براکت ها، سیم ها و …) و با استفاده از روش های مختلف، به بهبود شکل و ظاهر دندان ها، اصلاح وضعیت ناهماهنگی، کج بودن دندان ها، جلو و یا عقب زدگی فک و دندان ها کمک کند تا از بروز مشکلاتی مانند اختلالات تکلمی، اختلالات بلع و جویدن غذا و …. جلوگیری شود..

آشنایی با روش لمینت دندان

این روش به پوشاندن و از بین بردن عیوب ظاهری دندان ها از جمله اصلاح رنگ دندان ها، اصلاح کوتاهی و یا بلندی دندان ها، ترمیم لب پر شدن و یا شکستگی ها کمک کرده و تا حدود کمی و در بعضی از موارد خفیف می تواند به اصلاح کجی و از بین بردن فواصل بیش از حد بین دندان ها نیز کمک کند. در این روش، دندانپزشک از پوشش سرامیکی به نام لمینت استفاده کرده و بعد از انجام قالب گیری و تهیه قالب مناسب دندان ها، جهت تهیه لمینت مناسب آن را به لابراتور می فرستد. سپس بعد از گذشت 2 تا 3 هفته لمینت دندان آماده شده و با بررسی جزئیات لازم از جمله رنگ و فرم بر روی دندان فرد نصب می شود.

ارتودنسی بهتر است یا لمینت؟

یکی از سوالاتی که همواره در رابطه با روش های درمانی لمینت و ارتودنسی، ذهن افراد را درگیر و مشغول می سازد، این است که کدام یک از این روش ها بهتر است و تاثیر مثبت و مطلوب تری به دنبال دارد. باید گفت برای داشتن دندان های زیبا و برطرف کردن ناهنجاری های خفیف می توان از لمینت استفاده کرد، اما ارتودنسی درمان قطعی تری بوده و بیشتر برای درمان ناهنجاری های متوسط و شدید به کار می رود. البته تشخیص این موضوع که کدام یک از این درمان ها بهتر است به شرایط بیمار و تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی دارد.

تفاوت لمینت دندان و ارتودنسی

در ادامه به بررسی تفاوت های این دو روش می پردازیم:

1. دوره و مدت زمان درمان

   یکی از معیارهای مهم در تفاوت های بین لمینت و ارتودنسی، دوره و مدت زمان درمان می باشد. کاشت و نصب لمینت نسبت به ارتودنسی دوره کوتاهی داشته و حدودا بعد از دو جلسه انجام می شود. در جلسه اول بعد از مشاوره، آماده سازی دندان ها و قالب گیری انجام شده و بعد از گذشت دو الی سه هفته در جلسه دوم، لمینت ها بر روی دندان ها نصب می شوند. در حالی که در روش ارتودنسی دوره درمان طولانی بوده و علاوه بر اینکه تعداد جلسات درمانی بیشتر است، معمولا حدود 1 الی 3 سال زمان می برد تا نتیجه نهایی حاصل گشته و درمان پایان یابد.

2. هزینه درمان

   در رابطه با هزینه ارتودنسی و لمینت باید گفت، از آنجایی که لمینت از روش های زیبایی بوده، به صورت آزاد محاسبه شده و تحت پوشش هیچ نوع بیمه ای قرار نمی گیرد، اما ارتودنسی به دلیل اینکه یک روش درمانی محسوب می شود، تحت پوشش بیمه های مختلفی قرار می گیرد و طبق قرارداد کلینیک با بیمه و تعرفه بیمه مورد نظر، مبلغی از هزینه پرداختی درمان به بیمار برگردانده می شود. همچنین درمان ارتودنسی اکثرا به صورت اقساطی بوده و فرد می تواند طی جلسات درمانی، هزینه آن را بپردازد. البته در این مورد نیز باید حتما با متخصص ارتودنسی خود صحبت کنید، چرا که هر کلینیک قوانین مربوط به خود را دارد و ممکن است، تمامی متخصص ارتودنسی از ین شرایط برخوردار شوند. در نهایت باید گفت هزینه درمان ارتودنسی با توجه به تعداد دندان ها برای هر فک و همچنین ابزار و وسایل مورد نیاز محاسبه شده و در مقایسه با هزینه لمینت که به صورت واحدی برای هر دندان محاسبه می شود، بیشتر می باشد.

3. کاربرد درمان

   لمینت دندان بیشتر جنبه زیبایی داشته و در صورتی که بیمار دچار ناهنجاری هایی از جمله پر کردن فواصل بین دندان ها، لب پریدگی دندان، کجی خفیف دندان، شکستگی دندان و کدر شدن رنگ دندان شده باشد، می تواند به بهبود وضعیت دندان ها و زیبایی دهان فرد و اصلاح این ناهنجاری ها کمک کند. در حالی که ارتودنسی به اصلاح ناهنجاری های شدید فک و دندان ها کمک می کند

4. عمر و نتیجه درمان

   لمینت دندان به صورت دائم بر روی دندان ها قرار گرفته و همچنین در صورت هر گونه آسیب و تغییر رنگ بعد از مراجعه به دندانپزشک ترمیم و یا تعویض می گردند، در حالی که در درمان ارتودنسی بعد از اتمام درمان، ابزار و دستگاه های ارتودنسی از دهان خارج شده و در صورت رعایت نکات بهداشتی هیچ گونه مشکلی برای بیمار به وجود نمی آید و در اکثر موارد نیز درمان به صورت قطعی انجام می گیرد.

مزیت های ارتودنسی دندان

ابتدا لازم است بدانید این روش درمانی تنها برای کودکان مورد استفاده نبوده و در سنین بزرگسالی نیز می توان از این روش درمانی استفاده کرد. در ادامه می خواهیم شما را با مزایای این روش درمانی در سنین بزرگسالی و همچنین کودکی آشنا کنیم:

مزیت های ارتودنسی در بزرگسالان

مزایای این روش در سنین بزرگسالی عبارتند از:

1. کاهش پوسیدگی دندان

   در سنین بزرگسالی، افراد به دلیل ناهنجاری های دندان ها و فکین می توانند دچار بیماری های لثه و پوسیدگی های دندانی شوند. بدین منظور با انجام ارتودنسی درصد پوسیدگی دندان ها کاهش یافته و فرد دندان های سالم تری خواهد داشت.

2. بهبود وضعیت گوارشی

   از آنجایی که دندان های نامنظم و اختلالات و ناهنجاری فک و دندان ها می تواند موجب اختلالات بلع شود، فرد نمی تواند به درستی غذاها را آسیاب و با بزاق دهان مخلوط کند، در نتیجه دچار مشکلات گوارشی و هضم غذا می شود. درمان ارتودنسی با اصلاح این ناهنجاری ها به آسیب بهتر غذا، بلع و هضم آن کمک کرده و از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری می کند.

3. افزایش اعتماد به نفس:

   اصلاح ناهنجاری های موجود در دهان و دندان ها به داشتن لبخند زیبا و چهره جذاب تر کمک کرده و در نتیجه موجب افزایش اعتماد به نفس فرد در دوره بزرگسالی می شود.

 مزیت های ارتودنسی در کودکان

مزایای این روش درمانی در سنین کودکی عبارتند از:

1. درمان انواع ناهنجاری ها (مال آکلوژن)

   درمان ارتودنسی در سنین کودکی به بهبود ناهنجاری هایی از جمله آندر بایت، کراس بایت، اورجت، دیپ بایت، اوربایت، اپن بایت و ….کمک کرده و از تشدید این عوارض در سنین بزرگسالی و نیاز به جراحی فک جلوگیری می کند.

2. جلوگیری از کجی دندان های دائمی در آینده

   درمان ارتودنسی در سنین کودکی و قبل از رشد دندان های دائمی کودکان، مانع کج شدن دندان های دائمی کودک شده و به هم ترازی دندان ها و شکل گیری صحیح و بهتر دندان ها دائمی کودک کمک می کند.

3. جلوگیری از آسیب های رشد طبیعی فک

   در سنین کودکی بعضی از عادات نادرست و اشتباه از جمله مکیدن انگشت، مکیدن بیش از حد پستانک و … می تواند، منجر به برهم خوردن رشد طبیعی استخوان های فک و دندان ها شود، در نتیجه درمان ارتودنسی در سنین کودکی می تواند مانع آسیب رشد طبیعی فک شود و به رشد صحیح و طبیعی فک کمک کند.

4. گسترش و وسیع شدن فک

   بعضی از کودکان به دلیل داشتن فک های کوچک، دچار رشد نادرست و نامناسب دندان ها شده و دندان های دائمی آن ها به صورت کج و یا خارج از فک رشد می کنند. ارتودنسی در این سن می تواند به کمک وسیع کننده کام دهان یا همان پالاتال اکسپندر به گسترش فک کودک و جای گیری صحیح و مناسب دندان ها در فک کمک کند.

5. هدایت و رشد صحیح فک

   از آنجایی که در سنین کودکی هنوز استخوان های فک نرم بوده و رشد استخوان ها در حال تکمیل شدن است، در این سن شکل گیری فک و تغییر در وضعیت فک و دندان ها آسان تر بوده و در صورت بروز هر گونه مشکل، ارتودنتیست به کمک روش های درمانی ارتودنسی به رشد صحیح فک کودک کمک کرده و موجب شکل گیری صحیح استخوان های فک و رشد صحیح دندان های دائمی کودک می شود.

6. کاهش هزینه ارتودنسی در سنین بزرگسالی

   در سنین کودکی تنها با روش های ارتودنسی می توان به بهبود وضعیت فک و دندان ها کمک کرد، در حالی که در سنین بزرگسالی و در صورت تشدید ناهنجاری های موجود در فک و دندان ها، هزینه های درمانی بیشتر شده و ممکن است فرد علاوه بر ارتودنسی های طولانی مدت به جراحی فک نیز نیاز داشته باشد.

معایب ارتودنسی دندان

در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی، این درمان می تواند موجب بروز ناراحتی ها و مشکلات بسیاری شود. از جمله معایب و البته عوارض این روش ارتودنسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ایجاد زخم در دهان

   یکی از عوارض و معایب درمان ارتودنسی، آسیب های وارد شده به دهان و زبان می باشد. در روش ارتودنسی به دلیل وجود براکت ها، بریس ها و سایر ابزارهای ارتودنسی ممکن است با برخورد زبان به این دستگاه ها، خراشیدگی و زخم در دهان و زبان ایجاد شود.

2. ایجاد درد و ناراحتی

   وجود دستگاه های ارتودنسی در داخل دهان علاوه بر ایجاد زخم های دهانی و زبانی می تواند موجب فشردگی دندان ها و بروز ناراحتی و درد موقتی در فک و دهان شود. ارتودنسی همراه با فشار فک و دندان ها به جای گیری صحیح فک و دندان ها کمک کرده و به دلیل فشار دستگاه ها به فک و دندان ها موجب تحریک سیگنال های درد و در نهایت ایجاد حس درد در نواحی صورت، فک، دندان ها و حتی سر می شود. البته این درد و ناراحتی موقتی بوده و با داروهای مسکن قابل درمان است.

3. تجمع باکتری

   یکی از مشکلات و عوارضی که می تواند به دلیل وجود دستگاه های ارتودنسی (بریس ها، براکت ها و …) و به دلیل عدم رعایت بهداشت دندان و دهان و نکات مراقبتی ایجاد شود، جمع شدن مواد غذایی در پشت دستگاه های ارتودنسی می باشد. با جمع شدن این مواد، به مرور باکتری های دهانی ایجاد شده و موجب بروز عفونت لثه و دهان و پوسیدگی و خرابی دندان ها می شود. البته با رعایت نکات بهداشتی، استفاده از دهانشویه، نخ دندان و مسواک مخصوص می توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.

4. طولانی بودن دوره درمان

   درمان ارتودنسی گاهی سال ها طول می کشد و تا پایان دوره درمانی، دستگاه های ارتودنسی داخل دهان باقی می مانند. گاهی ممکن است به همین دلیل فرد از انتخاب این روش درمانی صرف نظر کند و به دنبال روش های دیگری برود.

5. واکنش های حساسیتی و آلرژیک

   از دیگر معایب و عوارض این روش درمانی می توان به آلرژیک بودن آن و ایجاد حساسیت های مختلف از جمله اختلالات بلع، اختلالات گفتاری و تکلمی و سایر حساسیت های ایجاد شده در دهان و زبان اشاره کرد. ناگفته نماند گاهی این عارضه به دلیل حساسیت به جنس بریس و یا براکت های ارتودنسی اتفاق می افتد. به همین دلیل در صورت هرگونه حساسیت به فلز و یا مواد دیگر، ارتودنتیست از جنس های دیگر بریس و براکت استفاده کرده و از بروز این حساسیت ها جلوگیری می کند.

مزیت های لمینت دندان

مهم ترین مزایای این روش درمانی عبارتند از:

1. لمینت های دندانی معمولا طی دو جلسه بر دندان نصب شده و بعد از نصب نیز دوره نقاهت ندارند.
2. موجب زیبایی چشم گیر و طبیعی در دندان ها و دهان می شوند.
3. مقاومت بالایی داشته و می توانند از دندان ها محافظت کنند.
4. به دلیل استحکام و مقاومت بالا به آسانی شکسته نشده و طول عمر بالایی دارند.
5. برای نصب لمینت ها نیازی به تزریق داروی بی حسی نیست.
6. دارای رنگ های مختلفی بوده و انتخاب رنگ آن بر عهده بیمار می باشد.

معایب لمینت دندان

روکش سرامیکی لمینت علاوه بر مزیت های مختلفی که به همراه دارد، دارای معایبی نیز می باشد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

1. لمینت های دندانی قابل برداشتن نیستن و در صورت نصب آن ها و پشیمان شدن فرد، متاسفانه تا آخر عمر این لمینت ها روی دندان های فرد باقی خواهند ماند. به همین دلیل از این درمان به عنوان درمان و فرآیند غیرقابل بازگشت یاد می شود.
2. هنگام نصب لمینت، دندانپزشک بخشی از مینای دندان را تراشیده و موجب ضعیف شدن دندان ها می شود. در نتیجه دندان ها حساس شده و در مقابل گرما و یا سرما دچار درد می شوند.
3. فرآیند نصب لمینت معمولا حدود 2 تا 3 هفته طول می کشد. در جلسه اول، دندانپزشک قالب گیری را انجام داده و قالب را به لابراتور می فرستد. در این بازه زمانی به دلیل تراشیده شدن دندان، دندانپزشک از ونیر استفاده کرده و به صورت موقت ونیر را بر روی دندان ها قرار می دهد.
4. بعد از نصب لمینت، احتمال تغییر رنگ لمینت ها و کدر شدن آن با مصرف مواد خوراکی رنگی و همچنین احتمال لب پر شدن و شکستگی آن ها به دلیل مصرف مواد خوراکی سفت و سخت و عادات غلط دهانی (دندان قروچه، باز کردن درب بطری با دندان، شکستن چیزهای سفت با دندان) زیاد بوده و به همین دلیل فرد با محدودیت ها و ممنوعیت های غذایی و ترک عادات غلط دهانی مواجه می شود.

سوالات متداول

1. آیا روش لمینت می تواند جایگزین مناسبی برای روش ارتودنسی باشد؟

   بسیاری از افراد بعد از مراجعه به مطب ارتودنسی و اطلاع از روش های ارتودنسی و نحوه قرار گیری و طول درمان ارتودنسی، با این سوال مواجه می شوند که آیا می توان به جای ارتودنسی از روش زیبایی لمینت استفاده کرد یا خیر؟ در رابطه با این سوال باید گفت لمینت دندانی نمی تواند جایگزین مناسبی برای ارتودنسی باشد، چرا که لمینت یک روش زیبایی محسوب شده و از نظر متخصص ارتودنسی روشی برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان ها می باشد و نمی تواند موجب بهبود ناهنجاری های متوسط و یا شدید دندان ها شود. در نتیجه برای اطلاع بیشتر از اینکه آیا این روش مناسب شماست و نتیجه مطلوبی به همراه دارد، بهتر است به مطب ارتودنسی مراجعه کنید. البته لازم به ذکر است که ارتودنسی روش درمانی قطعی و مطمئن تری بوده و پیشنهاد می شود برای داشتن دندان های سالم و زیبا و در صورت وجود ناهنجاری های مختلف دندان و فک حتما از این روش درمانی استفاده کنید.

2. آیا درمان با روش ارتودنسی محدودیتی به همراه دارد؟

   یکی از نقطه ضعف های موجود در درمان ارتودنسی که از مهم ترین محدودیت ها و نقطه ضعف های مربوط به براکت ها می باشد، مدت زمان درمان و همچنین نیاز به مراقبت ها و مراجعات مکرر و طولانی مدت است. در درمان ارتودنسی بعد از اتمام و پایان دوره درمانی به طور معمول براکت های ارتودنسی توسط نگهدارنده یا ریتینر بر روی دندان ها فیکس شده و مانع بازگشت دندان ها به حالت قبل خود می شوند. استفاده از این نگهدارنده ها در شبانه روز حدود چند ماه و در طول شب حدود چندین سال طول می کشد.

3. آیا بعد از اتمام ارتودنسی احتمال بازگشت وضعیت سابق وجود دارد؟

   درمان ارتودنسی از درمان های قطعی و دائمی می باشد که در صورت رسیدگی فرد به دندان ها، رعایت نکات مراقبتی و بهداشتی، بعد از درمان فرد به هیچ عنوان دچار مشکل شده و درمان بازگشت پذیر نخواهد بود.

4. آیا بعد از نصب لمینت، احتمال بازگشت وضعیت سابق وجود دارد؟

   در درمان به روش لمینت نیز مانند روش ارتودنسی باید به نکات مراقبتی و بهداشتی توجه شود تا درمان نتیجه و اثر مطلوبی به همراه داشته باشد. از آنجایی که در حین کاشت و نصب لمینت بخشی از مینای دندان نیز تراشیده می شود، دندان ها حساس شده و می توانند دچار پوسیدگی و آسیب های دیگر شوند. در نتیجه برای جلوگیری از این اتفاق و همچنین تثبیت زیبایی و رنگ لمینت، جلوگیری از کدر شدن، لب پر شدن و یا شکستگی لمینت، دندان های لمینت شده نیاز به مراقبت های ویزه ای دارند که با رعایت این مراقبت ها احتمال بازگشت درمان لمینت بسیار کم خواهد شد.

درباره دکتر احمدرضا حسینی، متخصص ارتودنسی