7 علت برگشت درمان ارتودنسی | راهکارهای پیشگیری و درمان

آیا بعد از اتمام درمان ارتودنسی این احتمال وجود دارد تا دندان ها  به موقعیت قبلی خود بازگردند؟ آیا این درمان دائمی است؟ په دلایلی ممکن است تا موجب بازگشت این درمان شوند؟ بعد از رو به رو شدن با این عارضه چه روش هایی برای رفع آن وجود دارد؟ آیا می توان از بروز آن ها جلوگیری کرد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در این باره به دست آورید.

چکیده مطلب

یکی از سوالاتی که برای افرادی که دندان هایشان را ارتودنسی کرده اند، پیش می آید، این است که آیا این درمان دائمی می باشد؟ این افراد قصد دارند تا بدانند آیا بعد از درمان، دندان هایشان حرکت می کنند و به شرایط قبلی بازمی گردند؟ آیا این سوال شما نیز هست؟
آیا ممکن است تا ارتودنسی بازگشت پذیر باشد؟
در این صورت چه دلایلی موجب بروز این عارضه می شوند؟
روش های درمان آن کدام اند؟ در این مقاله مختصر و مفید پاسخ تمامی این سوالات را برایتان مطرح کرده و علاوه بر آن مواردی را برای پیشگیری از این عارضه مطالعه خواهید نمود.

آیا ممکن است تا ارتودنسی بازگشت داشته باشد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که احتمال بازگشت تا مدتی پس از پایان درمان وجود دارد. این عارضه به معنی تمایل دندان ها به بازگشت به محل قبلی خود می باشد و معمولا در دندان های جلویی فک پایین اتفاق می افتد. عوامل مختلفی در این اتفاق، موثر هستند که برخی از آن ها مربوط به عدم انجام مراقبت های لازم پس از ارتودنسی می باشند و سایر عوامل از کنترل فرد خارج هستند. در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

علت بازگشت ارتودنسی دندان

برخی از عواملی که در بروز این مشکل دخیل هستند، عبارتند از:

1. استفاده نکردن از نگهدارنده ارتودنسی

   از مهمترین اقداماتی که پس از پایان درمان ارتودنسی باید انجام داد، استفاده از ریتینر برای ثابت نگه داشتن دندان ها و پیشگیری از حرکت آن ها می باشد. در صورت عدم نصب و یا استفاده نکردن از ریتینر، دندان ها حرکت کرده و مجددا نامرتب می شوند.

2. دندان قروچه

   یکی از فاکتور هایی که بر بازگشت ارتودنسی تاثیر دارد، دندان قروچه می باشد. این اختلال باعث می شود تا دندان ها بر هم فشار وارد کنند و به مرور زمان دوباره نامرتب و یا کج شوند. پس در صورتی که دچار دندان قروچه هستید حتما نایت گارد مخصوص دندان های خود را تهیه نمایید.

3. ژنتیک

   ژنتیک از عواملی است که می تواند دندان ها را نیز مانند سایر اجزاء بدن تحت تاثیر قرار دهد. احتمال تغییر در موقعیت و وضعیت دندان ها در بزرگسالی، بر اثر این عامل وجود دارد.

4. از دست دادن دندان

   یکی از حرکات دندان ها حرکت مزیال نام دارد که در آن دندان تمایل به حرکت به سمت خط لبخند را دارد و در صورتی که فرد یکی از دندان های خود را از دست بدهد و جای آن خالی بماند، باعث می شود تا دندان ها به راحتی حرکت نمایند و نظم آن ها بهم بریزد.

5. افزایش سن

   با بالا رفتن سن، دندان ها همچنان به حرکت خود ادامه می دهند و این اتفاق باعث بهم ریختگی آن ها می شود.

6. ناهنجاری های فک

   در بیمارانی که دچار ناهنجاری های فک و دندان هستند و پیش از سن بلوغ این ناهنجاری ها را با استفاده از ارتودنسی درمان کرده اند، با رشد منفی فک، پس از پایان بلوغ، احتمال بازگشت این مشکلات وجود خواهد داشت. برای پیشگیری از این اتفاق، با متخصص ارتودنسی مشورت نمایید تا راهکار مناسب را در اختیارتان قرار دهد.

7. نکشیدن دندان

   در برخی موارد که شروع این درمان نیازمند کشیدن دندان می باشد و بیمار از انجام این کار ممانعت می نماید و ارتودنسی بدون کشیدن دندان، انجام می گیرد، احتمال بروز این عارضه بالاتر می رود. در این صورت با مشورت با متخصص ارتودنسی و تشخیص ایشان، ممکن است انجام ارتودنسی مجدد، کشیدن دندان و یا جراحی فک، بتواند از بروز این عارضه پیشگیری کند.

برگشت ارتودنسی دندان چگونه درمان می شود؟

در صورتی که مدتی پس از انجام درمان ارتودنسی متوجه تغییراتی در وضعیت دندان های خود شدید، مراجعه به متخصص ارتودنسی را به تعویق نیندازید، تا بتوانید هرچه سریع تر و با استفاده از درمان های ساده تر نسبت به کنترل و بهبود عارضه بازگشت ارتودنسی اقدام نمایید.
برخی از روش هایی که به اصلاح این اتفاق کمک می نمایند، عبارتند از:

1. استفاده مجدد از ریتینر

   برای پیشگیری از بازگشت ارتودنسی دندان و همچنین نیاز به انجام مجدد آن، استفاده از ریتینر ها و یا نگهدارنده های دندانی، توصیه می شود. این نگهدارنده ها با توجه به آناتومی دهان و وضعیت دندان های بیمار، به صورت سفارشی تهیه می گردند. اما گاهی حتی با وجود استفاده مرتب از آن ها و انجام مراقبت های لازم، بار هم احتمال دارد احساس کنید دندان هایتان در حال حرکت و تغییر شکل هستند که در این صورت برای انجام درمان لازم، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه نماید. در ادامه با انواع این ریتینر ها آشنا می شویم:

   • ریتینر ثابت

     ریتینر های ثابت شامل سیم های فلزی بسیار نازکی هستند که با استفاده از مواد کامپوزیتی در پشت دندان ها چسبانده می شوند و امکان خارج کردن آن از دهان وجود ندارد.

   • ریتینر متحرک

     ریتینر های متحرک را به آسانی می توان از دهان خارج کرد و از سیم های فلزی نازک، موارد آکریلیکی و قلاب هایی ساخته می شوند. مدت زمان استفاده و یا برداشتن آن ها از روی دندان ها را متخصص ارتودنسی معالج، تعیین می نماید. این نوع نگهدارنده ها شامل دو نوع می باشند:

2. ارتودنسی مجدد در مدت زمان کوتاه تر

   با توجه به شدت این عارضه و شرایط بیمار، در صورتی که تغییرات بسیار جزئی در دندان ها رخ داده باشد، استفاده از الاینر های ساده، پیشنهاد می شود. در برخی موارد نادری که بازگشت ارتودنسی شدیدتر باشد، ممکن است انجام مجدد ارتودنسی ثابت، انجام شود.

راهکارهای پیشگیری از بازگشت ارتودنسی

توجه به نکات زیر می تواند تا حد زیادی به پیشگیری از بازگشت ارتودنسی کمک نماید:

1. از ریتینر خود مراقبت کنید و از وارد آمدن ضربه به آن ها پیشگیری کنید.
2. به آرامی و با دقت مسواک بزنید تا از وارد کردن فشار و آسیب به ریتینر، جلوگیری کنید.
3. در صورتی که نگهدارنده متحرک را از دهانتان خارج می کنید، آن را درون آب نگه دارید تا مانع از تغییر حجم آن شوید.
4. در صورتی که عاداتی مانند جویدن یخ، ناخن و یا مداد، دارید، آن ها را ترک کنید.
5. در صورتی که نگهدارنده خود را گم کرده اید و یا آسیبی به آن وارد شده باشد، نسبت به دریافت ریتینر جدید اقدام نمایید.
6. اگر در ورزش های تماسی مشارکت دارید و احتمال وارد شدن ضربه به صورت وجود دارد، حتما از محافظ دندان استفاده نمایید.

نقش متخصص ارتودنسی در عدم بازگشت درمان

متخصص ارتودنسی با ارائه راهکار های مراقبتی صحیح پس از پایان دوره درمانی می تواند نقش موثری در عدم بازگشت این درمان داشته باشد. انتخاب نوع ریتینر و تعیین مدت زمان مورد نیاز و نحوه استفاده از آن، از مهمترین و موثرترین عوامل بر عدم بازگشت ارتونسی می باشد.

نقش بیمار در عدم بازگشت درمان

همانطور که در طول دوره درمان ارتودنسی، بیمار نقش بسیار مهمی در موفقیت آمیز و رضایت بخش بودن این درمان دارد، پس از پایان آن نیز باید در انجام دستور العمل هایی که متخصص ارتودنسی معالج در اختیار او قرار داده است، دقت لازم را داشته باشد. مراقبت از ریتینر های ثابت و همچنین استفاده مرتب از ریتینر متحرک، در عدم بازگشت این درمان تاثیر بسزایی دارند.

سوالات متداول

1. آیا می توان مانع از بازگشت ارتودنسی شد؟

   با رعایت دستورالعمل هایی که متخصص ارتودنسی در اختیارتان قرار می دهد، تا حد بسیار زیادی می توان مانع از این اتفاق شد، اما به طور %100 امکان پیشگیری از آن وجود ندارد، زیرا با مرور زمان در بافت هایی مانند لثه و استخوان فک که از دندان ها محافظت می کنند، تغییراتی ایجاد می گردد که در تغییر شکل وضعیت دندان ها، تاثیر دارند. علاوه بر این حتی استفاده از بهترین ریتینر ها نیز نمی تواند از حرکات جزئی دندان ها جلوگیری کند.

2. تاثیر خراب شدن ریتینر ها بر بازگشت ارتودنسی چیست؟

   در صورتی که ریتینر ها کج شده و یا دچار شکستگی شوند، نمی توانند مانند قبل از دندان ها محافظت کنند، در نتیجه احتمال این عارضه بالا می رود.