مقالات ارتودنسی

ارتودنسی کاموفلاژ یا جبرانی چیست؟ | عوارض و مزایا

در دوران بزرگسالی برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان تنها باید از جراحی کمک گرفت؟ آیا روش دیگری می تواند مورد استفاده قرار بگیرد؟ در رابطه با ارتودنسی کامفولاژ شنیده اید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا شناختی در این باره پیدا کنید و با این اصطلاح ارتودنسی آشنا شوید.

چکیده مطلب

بیمارانی که در سنین رشد بوده و دارای ناهنجاری های فکی می باشند، به راحتی می توانند از تجهیزات و دستگاه های ارتودنسی برای تغییر در فرم رشد فک خود استفاده کنند، اما بعد از سپری کردن دوران رشد، اصلاح مشکلات فکی باید به چه طریق انجام گیرد؟ آیا حتما باید از جراحی استفاده شود؟
باید بدانید که درمان در سنین بزرگسالی به راحتی انجام نگرفته و گاهی اوقات نیاز به جراحی وجود خواهد داشت.
اما رویکرد هایی مانند ارتودنسی کاموفلاژ یا جبرانی نیز وجود داشته که معمولا بدون جراحی به رفع برخی مشکلات فکی می پردازد. در این باره چیزی شنیده اید؟ به نظر شما آیا کاندیدای مناسبی برای این نوع درمان هستید؟ ارتودنسی جبرانی چه مزیت ها و کاربرد هایی دارد؟
همراهان همیشگی پازل کلینیک در این مقاله با دکتر احمدرضا حسینی همراه باشید تا اطلاعات بسیار مفیدی در رابطه با این نوع ارتودنسی به دست بیاورید.

ارتودنسی کاموفلاژ یا جبرانی چیست؟

ارتودنسی کاموفلاژ و یا جبرانی، نوعی اصطلاح در ارتودنسی است که به منظور رفع ناهنجاری های فکین (مخصوصا فک پایین) با کمک تغییر در جایگاه دندان ها انجام می گیرد. در واقع در این روش درمانی به از بین بردن ناهنجاری اسکلتی پرداخته نمی شود، اما تغییراتی که در دندان ها صورت می گیرد، به گونه ای است که روی آن ها پوشانده شده و دیگر هیچ عقب ماندگی از فک بیمار به چشم نخواهد آمد.

چه افرادی کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی کاموفلاژ می باشند؟

معمولا افرادی که نمی خواهند تا تحت درمان جراحی فک قرار بگیرند، ترجیح می دهند تا از این نوع روش درمانی استفاده داشته باشند. افرادی که برای این درمان واجد شرایط می باشند، عبارتند از:

1. بزرگسالانی که ناهنجاری های فکی دارند.
2. افرادی که دارای انحرافات فکی متوسط تا ضعیف هستند.
3. افرادی که ابعاد صورت آن ها تا حدودی متناسب می باشد و نیاز به درمان مشکلات فکی دارند.

چه افرادی گزینه مناسبی برای ارتودنسی کاموفلاژ نیستند؟

معمولا این درمان برای افراد زیر در نظر گرفته نمی شود:

1. افرادی که انحرافات اسکلتی بسیار شدیدی دارند.
2. افرادی که دارای ناهنجاری های کلاس 2 شدید، کلاس 3 شدید و ناهنجاری اسکلتی عمودی هستند، گزینه خوبی برای این روش درمانی نمی باشند.
3. افرادی که دندان های پیش آن ها به شدت بیرون زده است.
4. بیمارانی که پتانسیل رشد آن ها بسیار بالا است.
5. فردی که دچار کم توانی ذهنی بوده، اما به درمان ارتودنسی نیاز دارد، نیز کاندید خوبی برای این روش درمانی نمی باشد.
6. افرادی که دچار مشکلات و بیماری های لثه هستند.

سن مناسب ارتودنسی کاموفلاژ

بیماران دارای ناهنجاری های فکی که در سنین رشد به سر می برند، می توانند با کمک ابزار های فانکشنال و دیگر روش های ارتودنسی دندان به راحتی درمان خود را انجام دهند. اما افرادی که با وجود اینگونه مشکلات سن رشد خود را پشت سر گذاشته اند، نمی توانند به راحتی با کمک دستگاه های ارتودنسی بهبودی کامل خود را به دست بیاورند، زیرا موقعیت فک در جایگاه خود تثبیت شده و امکان جا به جایی آن وجود ندارد. در این شرایط ارتودنسی کاموفلاژ برای رفع این بدفرمی ها گزینه های بسیار مناسبی می باشد. بنابراین سن مناسب این ارتودنسی بعد از اتمام دوران رشد است.

کاربرد ارتودنسی کاموفلاژ

این نوع روش به درمان و رفع مشکلات فکی نمی پردازد، اما موقعیت دندان ها را به گونه ای در کنار هم تنظیم می کند که ناهنجاری ها و مشکلات فکی پوشش داده شوند و در واقع به گونه ای استتار گردند.
به طور کلی این نوع ارتودنسی برای درمان و اصلاح ناهنجاری های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

1. تنگ بودن فک بالا یا پایین

   تنگی فکین در حالت های کم، خفیف و متوسط می تواند با کمک این نوع روش درمانی، بهبود یابد. معمولا چنین عارضه ای برای نوجوانان و جوانانی که نمی خواهند تحت جراحی قرار بگیرند نیز، انجام می شود.

2. جلو زدگی فک بالا یا پایین

   جلو زدگی فکین می تواند به دلایلی مانند رشد کم و ناکافی فکین صورت گیرد. همچنین موارد دیگری از جمله شلوغی و ازدحام دندان های بالایی و کراس بایت می توانند منجر به بروز این عارضه شوند.

3. عقب ماندگی فک بالا یا پایین

   اگر بیمار این مشکل را به طور خفیف تا متوسط داشته باشد، می تواند جواب خوبی از درمان خود با ارتودنسی جبرانی به دست بیاورد. در این روش فاصله افقی بین دندان های فکین تنظیم شده و قوس دندانی بالا به طرف عقب و قوس دندانی پایین به طرف جلو کشیده می شود. البته در این وضعیت این احتمال وجود دارد تا موارد دیگری در کنار این شیوه انتخاب گردند، از جمله این موارد می توان به کشیدن دو دندان آسیاب در اطراف فک بالا و همچنین استفاده از الاستیک های فکی اشاره داشت.

4. انحرافات فکی

   انحراف فکی سبب می شود تا فک به سمت به شکل عرضی رشد بیشتری داشته باشد. در این شرایط دندان های فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نخواهند گرفت.

5. زیاد و یا کمتر کردن ارتفاع صورت

   در برخی مواقع ارتفاع صورت بیشتر و یا کمتر از حالت نرمال است. در این شرایط گاهی اوقات بدون نیاز به جراحی می توان مشکل را رفع کرد. ارتودنسی جبرانی می تواند حدود یک سانتیمتر به تغییر در ارتفاع صورت پرداخته و بدین ترتیب موقعیت دندان ها را در شرایطی درست قرار دهد و علاوه بر اینکه ارتفاع صورت تنظیم می گردد، فاصله بین دندان ها نیز بهبود یافته و تناسب زیبایی روی چهره فرد ایجاد می شود.

هزینه ارتودنسی کاموفلاژ

هزینه این روش درمانی با توجه به شرایط و وضعیت فک و روش های درمانی مناسب برای افراد مختلف تعیین می گردد. همچنین طول درمان برخی از ناهنجاری ها بیشتر بوده که تاثیری در قیمت نهایی درمان خواهد داشت. برای دریافت اطلاعات دقیق تر و بیشتر در این زمینه، لازم است تا تحت معاینه متخصص ارتودنسی قرار بگیرید.

درمان عقب ماندگی فک پایین با ارتودنسی کاموفلاژ

عقب ماندگی فک پایین یا مال اکلوژن کلاس 2، شرایطی می باشد که دندان ها و فک بالا از دندان ها و فک پایین جلوتر قرار گرفته اند. رشد بیش از اندازه فک بالا و یا کوچک بودن فک پایین می توانند از مواردی باشند که موجب بروز این ناهنجاری می گردند. این ناهنجاری بعد از اتمام سن بلوغ باید به کمک جراحی درمان شود، اما در صورتی که میزان آن خفیف تا متوسط باشد، می توان از ارتودنسی جبرانی یا کاموفلاژ نیز برای درمان آن استفاده نمود.

روند درمان عقب ماندگی فک پایین با ارتودنسی کاموفلاژ

متخصص ارتودنسی در این شرایط سعی می کند تا قوس دندانی بالا را به طرف عقب هدایت کرده و با کشیدن قوس دندانی پایین به طرف جلو، سبب از بین رفتن فاصله موجود در بین فکین شود. برای جبران و رفع این مشکل، کاموفلاژ به صورت های زیر انجام می گیرد:

1. با کشیدن دندان

   زمانی که نیاز باشد تا دندانی کشیده شود، معمولا برای درمان جلوزدگی دندان های پیش و در قوس دندانی بالا این کار انجام می گیرد. توصیه خارج شدن اولین دندان های آسیای کوچک و به تعداد 4 عدد می باشد. این کار سبب می شود تا دندان های پیش بالا به سمت عقب رفته و فضای خالی شده با حرکت دندان ها پر گردد. این راه راهکاری ساده و مستقیم برای از بین بردن فاصله افقی دندان های فک پایین و بالا بوده و به مرور جلوزدگی فک بالایی دیده نخواهد شد.

2. بدون کشیدن دندان

   در این روش با کمک الاستیک های بین فکی و بدون کشیدن دندان به درمان پرداخته می شود. در این شرایط دندان های فک پایین به طرف جلو حرکت کرده و دندان های فک بالا جمع می شوند تا فاصله بین فکین رفع شده و ظاهری متناسب و زیبا برای فک ایجاد گردد.

3. حرکت دیستال دندان های بالایی

   در این شرایط متخصص ارتودنسی به جا به جایی دندان های آسیاب فک بالا به طور پشتی می پردازد که بدین ترتیب فضای لازم برای جمع شدن دندان ها فراهم شده و دندان های آسیاب بالا به درستی روی دندان های آسیاب پایین قرار می گیرند.

معایب ارتودنسی کاموفلاژ

ارتودنسی جبرانی می تواند معایب زیر را به همراه داشته باشد:

1. درد زیاد

   این نوع ارتودنسی دارای درد بیشتری نسبت به دیگر روش های ارتودنسی بوده و اغلب نیاز به استفاده از بی حسی موضعی دارد.

2. هزینه بالا

   ارتودنسی کاموفلاژ معمولا هزینه بالایی دارد.

3. آسیب به دیگر دندان ها

   در این نوع روش دندان ها با سرعت حرکت می کنند که این امر می تواند برای دیگر دندان ها آسیب زا باشد.

نکات قابل توجه در ارتودنسی کاموفلاژ

در این درمان چند نکته بسیار مهم وجود دارند که عبارتند از:

1. در صورتی که ناهنجاری از نوع کلاس 2 روی فک پایین وجود داشته باشد، عقب کشیده شدن دندان های پیش در ردیف بالا سبب ایجاد ظاهری ناخوشایند خواهد شد.
2. اگر دندان از کمان دندانی پایین خارج شود، دندان های آسیاب جلو می آیند. باید به این موضوع توجه شود که فضای ایجاد شده در کمان پایین برای جلوگیری از جمع شدن دندان های نیش پایین، به نوعی بسته شوند.
3. در زمانی که از الاستیک برای دندان پیش بالایی استفاده می شود، این دندان ها جمع شده و ممکن است تا فرد به لبخند لثه ای دچار شود.

سوالات متداول

1. پرکاربردترین درمان ارتودنسی کاموفلاژ کدام اند؟

   اصلاح و درمان جلوزدگی فک پایین در بزرگسالان و همچنین عقب ماندگی فک پایین از مهترین و پرکاربرد ترین مواردی هستند که با کمک ارتودنسی جبرانی درمان می شوند.

2. معنای کلمه کاموفلاژ چیست؟

   این لغت به معنای مخفی کردن و پوشاندن می باشد. در واقع هر کجا که نیاز به استتار نوعی عیب باشد، از این واژه استفاده می گردد. این اصطلاح جامع با کمک براکت ها و دیگر روش های درمانی، به حرکت دندان ها به سمت موقعیت درست خود پرداخته و مشکلات و ناهنجاری موجود در استخوان بندی را پنهان می کند.

3. آیا در ارتودنسی کاموفلاژ باید از جراحی نیز استفاده شود؟

   در اکثر موارد این روش بدون نیاز به ابزار های جراحی نتایج مطلوبی را برای بیمار به ارمغان می آورد.

4. آیا جراحی کاموفلاژ وجود دارد؟

   بله، منظور از این جراحی استفاده از سایر روش های جراحی می باشد که برای پوشش و استتار مشکل اصلی، یعنی ناهنجاری فکی و دندانی مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع جراحی ها همانند جراحی بافت های نرم از جمله بینی و چانه وجود دارند که با کمک آن ها تا حدی تناسب چهره فرد به آنچه که باید نزدیک تر خواهد شد.

درباره دکتر احمدرضا حسینی، متخصص ارتودنسی