جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

ارتودنسی دندان کودکان | سن مناسب شروع ارتودنسی کودکان +مراحل و قیمت

ارتودنسی دندان کودکان
محتوای جدول

چکیده مطلب

ارتودنسی کودکان را می توان راه حلی برای درمان ناهنجاری های دندان و فک دانست. هدف اصلی ارتودنسی ایجاد هماهنگی بین دندان های فک بالا و پایین است، به طوریکه کلیه دندان ها در جایگاه مناسب خود قرار گرفته و طرح لبخند زیبایی برای کودک ایجاد شود. لازم است بدانید ارتودنسی صرفاً یک روش درمان زیبایی برای اصلاح طرح لبخند نیست. چراکه ارتودنسی موجب اصلاح مشکلاتی همچون پیشروی بیش از اندازه فک بالا، مرتب کردن دندان هایی که خارج از ردیف هستند و نظافت آنها و نیز مرتب کردن ازدحام دندان ها به دلیل کوچک بودن فک می شود. از طرف دیگر با هدایت دندان ها به جایگاه مناسب خود، از پوسیدگی دندان، تحت فشار بودن آن و ابتلا به بیماری های لثه جلوگیری می نماید. برخی از ناهنجاری های دندان و فک را حتماً باید با عمل جراحی اصلاح نمود، اما خبر خوب این است که ناهنجاری های فک در کودکان را می توان با استفاده از دستگاه های ارتودنسی و بدون جراحی برطرف نمود. چراکه هنوز دندان ها و فک انعطاف پذیر هستند و قابلیت اصلاح آنها وجود دارد. در این مقاله قصد داریم تا بیشنر در ارتباط با ارتودنسی کودکان (childeren Orthodontic) بحث کنیم. می توانید با مطالعه این مقاله اطلاعاتی کافی درباره انواع ناهنجاری های کودکان، هزینه، مزایا و طول دوره درمان به دست آورید.

در چه شرایطی دندان های کودک نیاز به ارتودنسی دارد؟

در چه شرایطی دندان های کودک نیاز به ارتودنسی دارد؟

قبل از هر کاری در ابتدا لازم است دهان کودک مورد معاینه قرار بگیرد تا وجود ناهنجاری و نوع آن مشخص شود. معاینه توسط دندانپزشک متخصص یا متخصص ارتودنسی انجام می شود و در صورت نیاز برای تشخیص دقیق تر ممکن است لازم باشد از روش هایی مانند تصویر برداری یا اشعه ایکس استفاده شود. در این صورت اگر دندان نهفته وجود داشته باشد، در این گونه عکس ها مشخص می شود. روش دیگری که می تواند کمک کننده باشد، ایمپرژن است. این روش حاصل فشار دندان های بیمار روی یک ماده نرم است که در ساخت قالب ارتودنسی کمک می کند. این روش ها در واقع ابزار کمکی دندانپزشک برای تشخیص بهتر هستند.

دکتر ارتودنسی کودکان

در اصطلاح عام می توانیم دکتر ارتودنسی کودکان را به معنای متخصص دندانپزشکی اطفال و متخصص ارتودنسی بشناسیم. اما اگر می خواهید که درمان ارتودنسی کودک خود، به بهترین نحو و بدون هیچ گونه مشکل و عارضه ای انجام شود، باید کودک خود را به کلینیک ارتودنسی برده و درمان را به دست متخصص ارتودنسی بسپارید. متخصص ارتودنسی به انواع روش های درمانی ارتودنسی آگاهی دارد و قادر است تا به کمک درمان های پیشگیرانه، نیاز به درمان های سخت و پیچیده کودک در آینده را محدود و یا از بین ببرد. گاهی اوقات متخصص ارتودنسی با توجه به بررسی هایی که انجام می دهد، متوجه می شود که کودک تنها به برخی درمان های پیشگیری نیاز داشته که متخصص دندانپزشک اطفال به خوبی می تواند برای کنترل آن اقداماتی را انجام دهد، بنابراین در این شرایط کودک را به متخصص دندانپزشک اطفال ارجاع می دهد. در رده سنی اطفال، دخالت درمان ارتودنسی بسیار محدود است و تنها در برخی از موارد خاص مانند داشتن شکاف لب و کام، متخصص ارتودنسی برای درمان کودک اقدام می کند. به طور معمول کودکانی که با این مشکل به دنیا می آیند، از همان ابتدا به مشاوره ارتودنسی نیازمند هستند که عموما درمان در دو سالگی صورت می گیرد. در سنین بالاتر، معمولا توصیه تمام دندانپزشکان این است که والدین باید در سن 7 سالگی کودک خود را برای مشاوره ارتودنسی ببرند. شما باید این نکته را توجه کنید که بسیاری از موارد و ناهنجاری های دهان و دندان در سنین کودکی، توسط شما قابل مشاهده و تشخیص نمی باشد. معمولا برخی از کودکان در زمان رشد دندان دائمی به صورت طبیعی با مشکلاتی رو به رو می شوند که در نهایت دندان از مسیر درست منحرف می شود. اگر متوجه شدید که رشد دندان دائمی کودک خود نسبت به دندان های کناری تاخیر زیادی دارد، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید. مورد دیگر، فرو رفتن بیش از اندازه یک دندان شیری در فک نسبت به دیگر دندان ها می باشد. این گزینه می تواند نشانه ای از فک جوش بودن دندان کودک باشد که در نهایت از رشد دندان دائمی زیر خود جلوگیری کرده و یا سبب می شود تا دندان در مسیری نادرست رشد کند. همچنین تنگی فک بالای کودک می تواند مشکلات بسیاری را در آینده ایجاد کند و سبب بهم ریختگی های شدید دندانی کودکتان گردد. با توجه به تمام مواردی که بیان شد، متوجه می شوید که در سن مناسب باید متخصص ارتودنسی، وضعیت دهان و دندان کودک شما را بررسی کند. متخصص ارتودنسی کودکان، به کمک دستگاه های ارتودنسی و تا قبل از بلوغ کودک، به خوبی می تواند بسیاری از ناهنجاری های دهان و دندان کودک را درمان کند. مراجعه به متخصص ارتودنسی کودک، سبب می شود تا کودک شما دچار درمان های دشوار و طولانی مدت در آینده نگردد و همچنین شما بتوانید با هزینه های درمانی کمتری زیبایی دندان ها و سلامت آن ها را برای کودک خود ایجاد کنید.

انواع ناهنجاری قابل درمان با ارتودنسی در کودکی

برخی از ناهنجاری های دندان و فک در کودکی به سادگی قابل درمان هستند، از جمله ناهنجاری های قابل کنترل و درمان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  1. پیشروی فک پایین یا عقب بودن فک بالا در کودکان

    مناسب ترین سن برای درمان این ناهنجاری، حدود سن 8 سالگی است که دندان های شیری در حال جایگزینی با دندان های اصلی هستند. البته تا سن 13 سالگی نیز می توان برای درمان این ناهنجاری اقدام نمود. معمولاً برای درمان و برطرف کردن این مشکل از فیس ماسک استفاده می شود.

  2. عقب بودن فک پایین در کودک

    عقب بودن فک پایین نسبت به فک بالا نیز یکی از ناهنجاری های شایع در کودکانی است که متقاضی ارتودنسی هستند. در این صورت برای گرفتن بهترین نتیجه و اصلاح شدن این ناهنجاری، بهتر است یکسال قبل از بلوغ به کلینیک ارتودنسی مراجعه شود. میانگین این سن برای دختران بین 10 تا 11 سالگی و برای پسران 11 تا 12 سالگی میباشد. برای اصلاح این ناهنجاری از هدگیر یا دستگاه فانکشنال استفاده می شود.

  3. کوچک بودن فک بالا در کودکان

    کوچک بودن فک بالا که به آن تنگی فک بالا نیز گفته می شود، معمولاً در کودکانی که تنفس دهانی دارند، شایع تر است. بهترین سن برای درمان این ناهنجاری قبل از 13 سالگی است چرا در این سن فک هنوز کاملاً انعطاف پذیر است و درمان به مراتب راحت تر از سنین بالاتر است. برای درمان این ناهنجاری معمولا از روش تعویض فک بالا با استفاده از دستگاه های اکسپندر فک مانند هایرکس استفاده میشود.

  4. اپن بایت یا وجود فاصله بین فک بالا و پایین

    این نوع ناهنجاری می تواند نتیجه مشکلات ژنتیکی، مکیدن انگشت در سنین خردسالی، تنفس دهانی و … باشد. با توجه به رشد سریع فک در دوران کودکی می توان از پلاک های متحرک برای کنترل رشد دندان های عقبی استفاده نمود. به عبارت دیگر با کنترل رویش دندان های فک بالا و پایین می توان فاصله عمودی بین دندان ها را برطرف نمود. بهترین سن برای برطرف کردن این ناهنجاری بین 9 تا 10 سالگی است.

  5. افتادن زودهنگام دندان شیری در کودکان

    یکی از رایج ترین دلایل نامرتب بودن دندان های دائمی، کشیدن یا افتادن زود هنگام دندان های شیری در کودکان است. از آنجاییکه دندان های شیری فضای لازم برای رشد دندان های اصلی را نگه می دارند، اگر زودتر از موعد کشیده شوند، روند رشد دندان های اصلی دچار اختلال شده و از ردیف خود خارج می شوند. بهترین نوع درمان برای رفع این مشکل استفاده از فضا نگهدار ارتودنسی می باشد.

  6. فاصله بین دندانی

    یکی دیگر از ناهنجاری هایی که از طریق ارتودنسی قابل درمان است، وجود شکاف یا فاصله بین دندان ها است. این موضوع ممکن است در اثر از دست دان یکی از دندان ها یا رشد ناقص دندان ها و یا دلایل ژنتیکی باشد. در هر صورت یک نوع ناهنجاری به شمار می رود که باید درمان شود و ارتودنسی می تواند گزینه مناسبی برای بر طرف کردن این مشکل باشد.

هزینه ارتودنسی کودکان

هزینه ارتودنسی کودکان

هزینه ارتودنسی کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله مهمترین این موارد می توان به میزان ناهنجاری و شدت آن اشاره نمود. همچنین انتخاب ارتودنتیست و سطح مهارت وی در هزینه های ارتودنسی موثر است. کلینیک مورد مراجعه و امکانات و کادر پزشکان کلینیک، یکی دیگر از عوامل موثر در هزینه های ارتودنسی است. از آنجاییکه درمان ارتودنسی یکبار در عمر انجام می شود و یکی از مهمترین درمان هایی است که ضمن برطرف کردن اختلالات دهان و دندان، سطح سلامت دندان ها را ارتقاء می دهد، بهتر است با انتخاب متخصص ارتودنسی حاذق و کلینیک معتبر، نتیجه مطلوب ارتودنسی دندان های کودک خود را تضمین نمایید.

مراحل ارتودنسی کودکان

مراحل ارتودنسی به نوع درمانی بستگی دارد که متخصص ارتودنسی برای کودک در نظر می گیرد. در جلسه اول پس از معاینه دهان و دندان ها، در صورت لزوم عکس برداری و رادیوگرافی صورت می گیرد. سپس قالب گیری انجام می شود و طرح درمان با توجه به اطلاعات به دست آمده آغاز می شود. در جلسه بعدی با توجه به نوع درمان، پلاک متحرک به بیمار تحویل داده می شود، روش قرار دادن آن در دهان و سایر توضیحات لازم در مورد ساعت هایی که لازم است پلاک در دهان باشد، به بیمار داده می شود.
در صورت ثابت بودن روش درمان نیز بریس ها و براکت ها روی دندان کودک نصب می شود و توضیحاتی درباره غذاهایی که می تواند مصرف کند یا مراقبت هایی که باید انجام دهد به کودک و والدین او داده می شود.

بهترین زمان برای ارتودنسی کودکان

اگرچه درمان ارتودنسی در هر سنی می تواند انجام شود و محدودیت سنی ندارد، اما متخصصان ارتودنسی توصیه می کنند برای گرفتن نتیجه بهتر از ارتودنسی، این درمان در سن 8 یا 9 سالگی که فک انعطاف بیشتری دارد و تقریبا ابتدای دوره بلوغ است انجام شود. این سن از چندین و چند نظر بهترین سن برای درمان ارتودنسی است. یکی از دلایل این است که اگر ناهنجاری وجود داشته باشد چون در آغاز جایگزینی دندان های شیری و اصلی است، به زودی ناهنجاری تشخیص داده می شود و از این رو درمان سریعتر و راحت انجام می شود. دلیل دیگر انعطاف استخوان فک و دندان ها می باشد. از این رو بهتر است قبل از دوره بلوغ کودک را برای معاینه نزد پزشک ببرید تا در صورت وجود مشکل هرچه سریعتر شناسایی و برطرف شود.

مزایای ارتودنسی کودکان

مزایای ارتودنسی کودکان

همانطور که اشاره شد، ارتودنسی در کودکی مزایای ویژه ای نسبت به انجام این درمان در بزرگسالی دارد. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • شناسایی و جلوگیری از عاداتی که منجر به ناهنجاری های دهانی و دندانی می شود، مانند مکیدن انگشتان دست و تنفس از طریق دهان
  • شناسایی ضعف رشد فکین و دندان ها و اختلالاتی مانند TMJ
  • درمان ناهنجاری ها با روش های ساده تر و بی نیاز شدن از عمل جراحی در آینده
  • مطلوبیت بیشتر نتایج، کوتاه تر شدن دوره درمان، ریسک کمتر درمان

دستگاه های ارتودنسی کودکان

اجزاء ارتودنسی در کودکان با توجه به ناهنجاری موجود در دندان ها و فک کودک تعیین می شود. این اجزاء معمولاً شامل براکت ها، بریس، کش های نگهدارنده و پلاک های متحرک است. براکت ها در رنگ های مختلفی وجود دارند معمولاً از رنگ سفید یا ارتودنسی نامرئی برای بزرگسالان و رنگ های شاد برای کودکان استفاده می شود. چراکه این تنوع رنگی کودک را برای انجام درمان مشتاق تر کرده و باعث همکاری کودک با متخصص ارتودنسی می شود. اما بزرگسالان به دلیل موقعیت اجتماعی شان رنگ سفید یا نامرئی را ترجیح می دهند. به ویژه بعضی افراد اصلا تمایلی ندارند اجزاء ارتودنسی در دهانشان دیده شود. در این صورت بهترین گزینه، ارتودنسی نامرئی است. براکت ها و سیم ها معمولاً نقره ای رنگ هستند. کش های کوچکی هم به عنوان نگهدارنده وجود دارند که برای تنظیم فشار لازم به دندان ها برای هدایت شدن به جایگاه مناسب خود به کار می روند. این کش ها نیز رنگی هستند و تقریبا در هر جلسه مراجعه به ارتودنتیست تعویض می شوند و رنگ آنها قابل تغییر است. از این طریق است که کودک در طول درمان سرگرم می شود و نه تنها در مقابل درمان با ارتودنسی مقاومت نمی کند، بلکه از این تنوع رنگ لذت می برد.

طول دوره درمان ارتودنسی کودکان

مراحل اجرای ارتودنسی برای کودکان و مدت زمان آن به عوامل مختلفی همچون نوع و شدت ناهنجاری، سن کودک و روش درمان بستگی دارد. چراکه ممکن است ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی متحرک باشد و روش و مدت درمان نوع متحرک و ثابت با هم تفاوت دارد. اما به طور کلی می توان گفت مدت درمان معمولاً بین یک تا سه سال زمان بر است.
پس از سپری شدن مدت زمان مورد نیاز برای هدایت شدن دندان های به جایگاه اصلی شان و قرار گرفتن در ردیف خود، دندانپزشک روی بخش دیگری برای درمان کار می کند. به عبارت دیگر با برطرف شدن ناهنجاری هر دندان، متخصص ارتودنسی درمان دندان دیگر را از طریق وارد کردن فشار ملایم به آن شروع می کند.
برای این منظور لازم است کودک توسط والدین خود طی جلسات منظم به ارتودنتیست مراجعه نماید. در این جلسات متخصص ارتودنسی سیم، فنر یا بندهای پلاستیکی به بریس وصل می کند یا جای آنها را تغییر می دهد تا فشار مورد نظر روی دندان وارد شود. گاهی اجزاء یک دندان به دندان دیگر متصل می شود تا فشار به صورت مخالف به دندان وارد شود.
در بعضی از انواع ناهنجاری ها که فشار ملایم بریس برای برطرف کردن آن ها کافی نیست و به فشار بیشتری نیاز است، ممکن است متخصص ارتودنسی برای کودک از دندان های گردنی یا سری تجویز نماید که با سیم به درون دهان وصل شده و کش ها را به سر بیمار متصل می کند.
در اکثر موارد لازم است کودک فقط زمانی که در خانه است یا در هنگام خواب از این لوازم استفاده نماید. هرچند این روند زمان بر است اما باعث می شود که در بلند مدت دندان ها در جایگاه صحیح خود قرار بگیرند.

تفاوت ارتودنسی کودکان و بزرگسالان

اصلی ترین تفاوت بین ارتودنسی کودکان و بزرگسالان، در این است که روش ها و پروتکل های درمانی درمانی کودکان به طور کلی با محوریت پیشگیری است. به عنوان مثال با تغییر عادت تنفس دهانی، از به وجود آمدن فاصله بین فک بالا و پایین پیشگیری می شود. به عبارت دیگر می توان گفت یکی از مهمترین اهداف ارتودنسی در کودکی، شناسایی عادت های بد و درمان آن ها در طول زمان است.
علاوه بر این با شناسایی زود هنگام ناهنجاری های دهانی و فک در کودکان، می توان آن را درمان نموده و از ضروری شدن عمل جراحی در بزرگسالی و یا به وجود آمدن مشکلات سخت تر پیچیده تر جلوگیری نمود. از این رو لازم است دندان های کودک در سنین پایین توسط متخصص ارتودنسی معاینه شود تا مشخص شود که آیا درمان ارتودنسی برای او لازم است یا خیر؟
در دوره کودکی از آنجایی که دهان و دندان ها در حال رشد می باشند، تغییرات راحت تر انجام می شود. در حالی که در بزرگسالی خبری از آن میزان انعطاف نیست و ساختار عصبی و عضلانی تا حد زیادی شکل گرفته و در نتیجه درمان با دشواری های بیشتری مواجه است. نکته بسیار مهم این است که داشتن لبخند زیبا در بزرگسالی، نتیجه مراجعه به موقع و بر طرف کردن مشکلات و ناهنجاری های فک و دندان در کودکی است.

رژیم غذایی در ارتودنسی کودکان

رژیم غذایی در ارتودنسی کودکان

در روزهای ابتدایی آغاز درمان ارتودنسی، لازم است کودک غذای نرم استفاده کند. چرا که شاید هنوز به اجزای ارتودنسی عادت نکرده باشد و درد خفیفی در دهان خود داشته باشد. از جمله غذاهایی که برای این دوره مناسب است می توان به سوپ، پوره سیب زمینی، پاستا، شیربرنج و کمپوت انواع میوه اشاره نمود.
در کنار مصرف این غذاها، بهتر است بعضی غذاهای سفت مانند مواردی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم را مصرف نکند. چراکه در دوره ارتودنسی دندان ها تا حد زیادی حساس می شوند و همچنین اجزاء ارتودنسی مانند سیم ها، براکت ها و کش ها، اجزاء ظریفی هستند و در صورتی که کودک بعضی غذاهای سفت و چسبنده را مصرف کند، ممکن است دچار مشکل و اختلال شوند و کارایی لازم را نداشته باشند.
از جمله غذاها و خوراکی هایی توصیه می شود در طول دوره درمان استفاده نشود، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • آجیل و تنقلات سفت
  • آدامس
  • آبنبات و شکلات های سفت و چسبنده
  • بلال و ذرت بو داده و چیپس
  • نوشیدنی های گاز دار همراه با یخ
  • هر گونه مواد غذایی سفت و چسبنده که احتمال چشبیدن و خراب کردن اجراء ارتودنسی را دارد

پیشنهاد میکنیم حتما بخوانید

بهداشت دهان و دندان حین ارتودنسی در سنین کودکی

بهداشت دهان و دندان حین ارتودنسی در سنین کودکی

به یاد داشته باشید که همواره نظافت و استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان در هر شرایطی باید جزء روتین روزانه هر کودک باشد. اما نظافت دهان و دندان ها در دوره ارتودنسی اهمیت ویژه ای می یابد. در صورتی که بهداشت دهان و دندان ها مورد بی توجهی قرار بگیرد، ممکن است مشکلاتی مانند پوسیدگی و خرابی دندان را به دنبال داشته باشد. در صورت استفاده از ارتودنسی متحرک، باید هنگام خورد غذا و مسواک زدن، پلاک از دهان خارج شده و به طور مجزا مورد شستشو قرار بگیرد و مجددا در دهان قرار بگیرد. در صورت درمان با ارتودنسی ثابت نیز باید با استفاده از مسواک های مخصوص دهان و دندان ها شسته شود از دهان شویه برای نظافت بیشتر استفاده شود.

پیشنهاد میکنیم حتما بخوانید

سوالات متداول

  1. آیا درمان ارتودنسی برای کودکان درد دارد؟

    در ابتدای درمان ممکن است به علت عادت نداشتن به اجزاء ارتودنسی، چند روزی کودک در دهان خود درد خفیفی احساس کند. در این شرایط می توان از قرص ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد استفاده نمود. در صورت درد شدید یا ادامه دار شدن درد حتما با پزشک تماس بگیرید یا به صورت حضوری مراجعه نمایید. علاه بر این در جساتی که کودک را برای معاینه و کنترل روند درمان نزد متخصص ارتودنسی می برید، ممکن است به دلیل تغییر جای کش ها و بریس ها درد خفیفی داشته باشد که طبیعی است و به زودی بر طرف می شود.

  2. آیا امکان ایجاد حساسیت برای کودک نسبت به بریس و اجزاء ارتودنسی وجود دارد؟

    بله برخی از کودکان به فلز و آلیاژ به کار رفته در ساخت بریس ها و اجزاء ارتودنسی حساسیت دارند. در چنین شرایطی متخصص ارتودنسی برای کودک شما از یک فلز دیگر که حساسیت زا نباشد، استفاده می کند. بریس ها در ارتودنسی ثابت گاهی ممکن است لثه کودک را تحریک نموده و باعث ایجاد تورم در لثه شوند. چنین اتفاقی صرفا یک حساسیت ساده یا آلرژی نیست و باید حتما ارتودنتیست را از این موضوع مطلع نمود. برخی کودکان حتی ممکن است نسبت به دستکش لاتکس که توسط متخصص ارتودنسی و دستار او استفاده می شود، حساسیت داشته باشند. در این صورت از ارتودنتیست بخواهید از دستکش دیگری برای درمان استفاده نماید.

  3. کودکانی که ارتودنسی ثابت دارند باید از مصرف چه خوراکی هایی اجتناب کنند؟

    همانطور که اشاره کردیم، استفاده از خوراکی های سفت و چسبنده در دوره درمان ارتودنسی ممنوع است. چراکه این نوع خوراکی ها اجزاء ارتودنسی را دچار اختلال کرده و باعث طولانی تر شدن پروسه درمان می شود. لذا لازم است والدین از کودکان بخواهند که از خوردن غذاها و خوراکی های سفت و چسبنده پرهیز نمایند. برخی از خوراکی هایی که توصیه می شود در این دوره مصرف نشود موارد زیر هستند:

    • نوشیدنی های گاز دار و یخ
    • نوشیدنی های رنگ دار
    • آجیل
    • بلال و ذرت بو داده
    • آبنبات
    • آدامس
    • ته دیگ سفت

    به جای استفاده از خوراکی های فوق توصیه می شود غذاهایی مانند پوره سیب زمینی، پاستا، شیربرنج و کمپوت استفاده شود.

  4. برداشتن ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

    پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی کودکان، متخصص ارتودنسی بریس ها و سایر لوازم ارتودنسی را از دهان کودک باز می کند. پس از تمیز کردن دندان ها ممکن است برای حصول اطمینان از کامل بودن روند درمان یک تصویر رادیولوژی از دهان کودک تهیه شود و در آن بررسی شود که آیا دندان عقل رشد خود را شروع کرده یا خیر؟