مراقبتها و ملاحظات حین درمان ارتودنسی | 3 اقدام مهم حین ارتودنسی

بدون شک اولین و مهمترین اقدام در طول ارتودنسی و بعد از آن، رعایت بهداشت دهان و دندان است. پس چنانچه تحت این درمان هستید، دندان های خود را بعد از هر وعده غذایی و حتی میان وعده ها مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. به یاد داشته باشید که رعایت بهداشت ارتودنسی بهترین راه برای پیشگیری از تشکیل پلاک، تجمع میکروب، پوسیدگی دندان و لثه است. علاوه بر این دریافت رژیم غذایی از یک متخصص ارتودنسی خوب و رعایت توصیه های او، سلامت و استحکام دندان ها را برای محافظت از براکت ها در طول پروسه درمان، تضمین می کند. اگر همه این موارد به درستی رعایت شود، می توانید اطمینان داشته باشید که پس از اتمام دوره درمان، صاحب دندان هایی ردیف و بی نقص و لبخندی زیبا هستید.

بهداشت دهان و دندان حین ارتودنسی

1. استفاده از مسواک بین دندانی

   این مسواک خاص در دوران ارتودنسی برای تمیز کردن بین دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد و مناطقی را که مسواک معمولی به آن ها دسترسی ندارد را تمیز می کند. برای استفاده از آن، بدون اینکه فشار زیادی به دندان های خود وارد کنید، مسواک را در بین فضاهای دندانی و در ادامه به صورت بالا و پایین روی دندان های خود حرکت دهید. می بینید که به راحتی می توانید از مسواک بین دندانی بهره مند شوید و سلامت دندان های خود را در دوران درمان ارتودنسی حفظ نمایید.

2. استفاده از نخ دندان

   

   استفاده از نخ دندان، پلاک های دندانی را از بین می برد و نقاطی که امکان نظافت از طریق مسواک را ندارد، کاملاً تمیز می کند. در واقع مسواک زدن حدود 60 درصد از فضای دهان را تمیز می کند و 40 درصد باقی مانده از طریق استفاده از نخ دندان تمیز می شود. نخ را به شکل حرف C دور هر دندان بیاندازید و به آرامی روی کنار دندان بالا و پایین ببرید و برای هر دندان از یک تکه نخ تمیز استفاده کنید.

3. استفاده از دهانشویه ارتودنسی

   

   استفاده از دهانشویه با از بین بردن میکروب های دهان، کمک بزرگی به حفظ سلامت دهان و دندان می کند. نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که برای استفاده از دهانشویه با ارتودنتیست خود مشورت کنید، زیرا دهانشویه حاوی کلرهگزیدین می تواند موجب تغییر رنگ دندان ها گردد. به یاد داشته باشید که دهانشویه جایگزینی برای مسواک و نخ دندان نمی باشد. زمان خاصی برای استفاده از دهانشویه وجود ندارد و شما می توانید بعد و یا قبل از مسواک زدن، از دهانشویه استفاده داشته باشید. نکته ای که دارای اهمیت است، شیوه صحیح استفاده از دهانشویه می باشد که در زیر به طور مختصر به شرح آن می پردازیم:

   1. محلول مناسبی را برای خود انتخاب کنید. دهانشویه ها در انواع متفاوتی وجود دارند. برخی از آن ها تنها برای خوشبو کردن دهان مورد استفاده قرار می گیرند و تاثیری در از بین بردن میکروب های دهان ندارند. پس بهتر است برای انتخاب دهانشویه مناسب، با ارتودنتیست خود مشورت نمایید.
   2. میزان موثری از دهانشویه را مصرف کنید. معمولا 20 میلی لیتر برای دهاشنویه های معمولی و حدود 10 میلی لیتر برای دهانشویه های حاوی فلوراید مناسب است.
   3. دهانشویه را در دهان خود بریزید و حدود 30 ثانیه آن را در دهان خود بچرخانید. توجه کنید که دهانشویه را نبلعید.
   4. پس از غرغره کردن دهانشویه، آن را از دهان خود بیرون بریزید و سعی کنید تا حدود نیم ساعت الی 2 ساعت بعد از استفاده از دهانشویه از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید.

4. تمیز کردن قطعات متحرک ارتودنسی

   

   قسمت های متحرک ارتودنسی را از دهان خارج کنید و بین دندان ها را به روش متداول تمیز کنید. سپس پلاک ارتودنسی را با مسواک و خمیر دندان تمیز کنید و کاملا شستشو دهید و در پایان کاملاً آبکشی کنید. همچنین ناحیه‌هایی از لثه را که زیر تجهیزات ارتودنسی قرار می‌گیرد، حتماً مسواک بزنید. برای مثال اگر دندان‌های بالا تحت درمان قرار دارد، مسواک زدن سقف دهان را فراموش نکنید.

رژیم غذایی حین ارتودنسی

یکی از مواردی که بعد از نصب دستگاه ها در دهان توسط متخصص ارتودنسی توصیه می شود، رژیم غذایی حین ارتودنسی می باشد. با وجود اینکه امروزه دستگاه های ارتودنسی استحکام بالایی دارند و به سادگی آسیب نمی بینند، اما همواره باید مراقبت های لازم را انجام داد. اگر براکت ها آسیب ببینند، باید برای ترمیم آن ها مجدد صرف وقت و هزینه داشته باشید. یکی از دلایلی که می تواند سبب آسیب رسیدن به براکت ها شود، مصرف غذا های سفت و چسبناک در حین ارتودنسی است. بنابراین اگر برنامه غذایی مناسبی را دنبال کنید، علاوه بر داشتن بدنی سلامت، روند درمان ارتودنسی خود را بهتر طی می کنید. در ادامه باید ها و نباید های غذایی ارتودنسی را برای شما شرح می دهیم.

1. باید های تغذیه در حین درمان ارتودنسی

   سعی کنید چه در هنگام درمان ارتودنسی و چه بعد از آن، غذاهای سالم در رژیم غذایی خود بگنجانید. میوه و سبزیجات تازه خوراکی هایی هستند که بهتر است از آنها استفاده کنید. البته بهتر است از میوه ها و سبزیجاتی استفاده کنید که خیلی سفت نباشند و نیاز به فشار وارد کردن به دندان ها نداشته باشند. به عنوان مثال گاز زدن به یک سیب یا هویج سفت ممکن است به براکت ها آسیب وارد کند، اما اگر آن را خرد کنید، می‌توانید با خیال راحت از میل کردن این میوه خوشمزه لذت ببرید.
   همچنین توصیه می شود در این دوره از غذاهایی که نسبتاً نرم تر هستند، بیشتر استفاده کنید. موارد زیر می تواند برای این دوره به ویژه در روزهای آغاز درمان که سیم ها سفت هستند، غذاهای مناسبی باشند.

   • اسموتی‌ها، البته بهتر است اسموتی‌های حاوی دانه‌های انواع توت را کنار بگذارید.
   • املت
   • پوره سیب زمینی و آب گوشت
   • سیب رنده شده

2. نباید های تغذیه در حین درمان ارتودنسی

   به یاد داشته باشید که مصرف غذاهای سفت و چسبناک مانند تافی و انواع آدامس ها در دوره درمان ارتودنسی ممنوع است. چرا که این نوع خوراکی ها ممکن است به براکت ها و سیم ها آسیب برساند. در این صورت پروسه درمان با مشکلاتی مواجه می شود.
   همچنین نوشیدنی‌های اسیدی یا حاوی قند بالا نیز باعث تشکیل پلاک می‌شود و سلامت دندان‌ها را به خطر می‌اندازد. اگر میل به خوردن خوراکی‌های شیرین دارید، می‌توانید یکی از خوراکی‌های خوشمزه زیر را جایگزین آن کنید:

   • ماست
   • بیسکویت نرم یا می‌توانید بیسکویت را در شیر خیس کنید
   • ماکارونی با پنیر
   • انگور
   • پن کیک

   آنچه اهمیت بسیار دارد این است که دندان‌ها را پس از صرف غذا مسواک بزنید، نخ بکشید و در انتها نیز از نخ دندان و دهان شویه استفاده کنید و مراقبت‌های ارتودنسی را رعایت کنید.

   برای آشنایی کامل با رژیم غذایی در حین ارتودنسی، پیشنهاد می کنیم مقاله زیر را مطالعه نمایید:

   رژیم غذایی در زمان ارتودنسی

مشکلات حین ارتودنسی

اگر درمان خود را به دست متخصص ارتودنسی خوب بسپارید و همواره بهداشت دهان و دندان و توصیه های ارتودنتیست خود را رعایت کنید، درمان ارتودنسی خود را بدون هیچگونه مشکلی پشت سر خواهید گذاشت. با این حالی برخی از مشکلاتی را که در حین درمان ارتودنسی رخ می دهند، عبارتند از:

1. احساس درد و ناراحتی

   به طور کلی هر درمان دندانپزشکی می تواند در روز های ابتدایی مقداری درد و ناراحتی برای بیمار به همراه داشته باشد. درد ارتودنسی دندان غیر قابل تحمل نیست و با کمک دارو های مسکن رفع می گردد. همچنین این درد تنها در روز های ابتدایی نصب براکت ارتودنسی و تعویض آن ها وجود داشته و به مرور زمان رفع می گردد.

2. لق شدن دندان ها

   در حین دوره درمان معمولا دندان ها کمی لق می شوند. این موضوع نه تنها نگران کننده نیست، بلکه نشان دهنده موفقیت آمیز بودن درمان است، چراکه دندان ها در حال جابه جایی برای قرار گرفتن در جای مناسب خود هستند. زمانی که براکت ها روی دندان ها قرار داده می شوند با اعمال فشار به دندان ها به کمک سیم ارتودنسی، احساس لق شدن دندان ها را ایجاد می کنند. البته مواردی مانند وجود بیماری های لثه، دندان قروچه و درد مداوم دندان ها می توانند سبب لق شدن دندان در حین درمان ارتودنسی شوند. اما توجه داشته باشید که اگر ارتودنتیست با تجربه باشد و بیمار بهداشت دهان و دندان خود را به درستی رعایت کند، چنین عوارضی به وجود نخواهند آمد.

3. شل شدن براکت ها

   با وجود اینکه دستگاه های ارتودنسی استجکام بالایی دارند و به راحتی آسیب نمی بینند، اما خوردن برخی از غذا های سفت و چسبناک و یا یک حادثه مانند زمین خوردن با صورت و یا تصادف، می توانند موجب شکسته شدن براکت ها شوند که در این شرایط بیمار باید سریعا به کلینیک ارتودنسی مراجعه کند.

4. شل شدن سیم ارتودنسی

   گاهی اوقات امکان دارد تا سیم ارتودنسی شل شود که در این شرایط بیمار باید برای کوتاه کردن سیم ارتودنسی بلند شده و یا شل شده به مطب ارتودنسی مراجعه کند. در صورتی که دسترسی به مطب در زمان لازم وجود نداشت، بیمار می تواند از موم ارتودنسی استفاده کند.

5. تورم لثه و پوسیدگی دندان

   تورم لثه و پوسیدگی دندان از مشکلاتی هستند که در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در حین درمان ارتودنسی ایجاد می شوند. وجود براکت ها روی دندان ها محل مناسبی را برای تجمع باکتری های دهان فراهم می کند، بنابراین بهداشت دهان و دندان باید به صورت جدی تر انجام شود.

اقدامات اورژانسی و مهم حین درمان ارتودنسی

هنگامی که تحت درمان ارتودنسی باشید، فقط چند مورد اورژانسی ممکن است رخ دهد. در صورت رخ دادن هریک از موارد زیر، به سرعت برای رفع آن اقدام نمائید.

1. آسیب دیدگی دهان یا دندان

   شکستگی، ترک خوردن یا لب پر شدن دندان، پاره شدن لب یا گونه و خونریزی شدید یک مورد اورژانسی است.

2. عفونت یا ورم

   اگر صورت یا دهان از جمله لثه‌ها، ورم کرده است، این ورم احتمالاً نشانه عفونت است. ورم شدید یک مورد اورژانسی است.

3. درد غیر قابل تحمل

   درد در حین درمان ارتودنسی، پدیده عجیبی نیست، اما درد شدید علامت وجود مشکلی جدی است و باید برای معاینه به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید.